Kimdir

Friedrich Beilstein kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Friedrich Beilstein kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1838-1906) Alman asıllı Rus kimyacı. Organik bileşiklerin sınıflandırmasını yapa­rak organik kimyaya temel bir başvu­ru kitabı kazandırmıştır. Friedrich Konrad Beilstein 17 Şubat 1838’de, Rusya’nın St. Petersburg kentinde (bugün Leningrad) Alman asıllı bir ana babadan doğdu. Yükseköğreni­mini Heidelberg, Münih, Göttingen ve Paris üniversi­telerinde yaptı. 1859’da Göttingen Üniversitesi’nde doçent oldu, ertesi yıl da Wöhler’in asistanlığına getirildi. 1866’da Rusya’ya dönünce, St. Petersburg Üniversitesi’ne bağlı imparatorluk Teknoloji Enstitüsü’nde kimya profesörlüğüne atandı. 1881’de de Rus imparatorluk Bilimler Akademisi’ne üye seçildi. Mendeleyev gibi büyük bir kimyacının üyeliğini geri çevirirken Beilstein’a kapılarını açan Akademi’nin bu tutumu, 19. yy Rus biliminin büyük ölçüde Alman etkisinde olmasından kaynaklanıyordu, ama yine de Akademi çevresinde büyük tartışmalara yol açtı. Bi­limler Akademisi üstelik bu yeni üyesine iyi bir gelir ve bağımsız araştırma koşulları sağladı, o da üniversi­tedeki derslerini giderek azalttı. Son yıllarını yabancı ülkelere geziler yaparak geçiren Beilstein, 18 Ekim 1906’da St. Petersburg’da öldü.

İlk kimya çalışmalarına Göttingen Üniversite­si’nde aromatik izomerleri inceleyerek başlayan Beilstein, sonraları laboratuvar araştırmasından çok ku­ramsal çalışmaya ağırlık vermiş ve tüm organik kimya bilgilerini derleyerek, çağdaşı Gmelin gibi kimyanın büyük sistematikçilerinden biri olmuştur. 1881’de ilk baskısını yapan Handbuch der organisehen Chemie (“Organik Kimya El Kitabı”) adlı yapıtı, ilk büyük organik kimya ansıklopedısıdır. Yem basımlarıyla sonraki kuşaklara da ulaşan bu çok geniş kapsamlı yapıtında Beilstein bütün organik bileşikleri bilinen tüm fiziksel vc kimyasal özellikleriyle tanıtmaya çalışmış, Laurent’nın organik yapı kavramlarından yararlanarak, bileşikleri kimyasal yapılarına ve mole­kül formüllerine göre sınıflandırmıştır. Sentez kimya­sının özellikle 19. yy’ın ikinci yarısında gelişmesine ve sentez yoluyla hazırlanan organik bileşik sayısının son elli yıl içinde hızla artmasına karşın, Beilstein’ın yapıtı temel değerinden pek bir şey yitirmemiştir.

YAPITLAR:

Handbuch der organiscben Chemie, 1S81, (“Organik Kimya El Kitabı”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983