Tarihi Şahsiyetler

Frederic Joliot-Curie Kimdir, Hayatı, Çalışmaları, Hakkında Bilgi

JOLIOT-CURIE, Frederic (1900-1958) Fransız fizik bilgini. Yapay radyoaktifliğin keşfi ve zincirleme çekirdek tepkimelerinin gerçekleştirilmesiyle sonuçlanan bilimsel çalışmalarının yanı sıra, ülkesinin Alman işgaline karşı direnişinde ve dünya barışının korunmasında büyük etkinlik göstermiştir.

Jean Frederic Joliot 19 Mart 1900’de Paris’te doğdu, 14 Ağustos 1958’de aynı kentte öldü. Pierre ve Marie Curie’nin kızı irene ile evlendiğinde, bu iki büyük fizikçiye duyduğu derin saygı ve bağlılığın bir göstergesi olarak karısının soyadını da kendi soyadına eklediğinden Joliot-Curie adıyla tanınır. 1871’de işçi çevrelerince örgütlenen Paris Komünü’nün birliklerine katılıp, hükümet kuvvetleriyle girişilen kanlı çarpışmalarda komüncülerin yenilmesi üzerine Belçika’ ya sığınan ve uzun yıllar sonra ülkesine dönerek Paris’te bir demir işçiliği atölyesi açan eski bir maden işçisinin oğluydu. Babasının ölümünden sonra içine düştükleri geçim sıkıntısı, ailenin altıncı ve en küçük çocuğu olan Frederic Joliot’nun eğitimini de etkiledi. On yaşındayken verildiği yatılı okuldan alınarak lise öğrenimini parasız bir okulda tamamladıktan sonra, 1920’de, gene parasız bir yükseköğretim kurumu olan Fizik ve Kimya Yüksek Okulu’na yazıldı. Sanayinin gereksinimleri doğrultusunda uygulamalı öğretime ağırlık vererek fizik ve kimya mühendisleri yetiştiren bu okul Joliot’nun deneysel yeteneğini geliştirdiği gibi, 22 yıl boyunca bu okulda Pierre Curie’nin verdiği fizik derslerini üstlenmiş olan Paul Langevin de, öğrencisinin gelecekte atom enerjisinin yalnızca insanlık yararına kullanılması yolundaki kararlı tutumuna varıncaya dek tüm bilimsel kişiliğinin oluşmasını ve salt bilimsel araştırmaya yönelmesini büyük ölçüde etkilemiştir.

Nitekim, 1924’te fizik mühendisliği diplomasını alan Joliot, bir sanayi kuruluşunda çalışmak yerine laboratuvar araştırmacısı olmayı yeğlediğinden, Langevin’in desteğiyle ve üç yıllık Curie araştırma bursuyla, ertesi yıl Paris Radyum Enstitüsü’nde Marie Curie’nin özel asistanı olarak çalışmaya başladı. 1926 Ekim’inde de, Marie Curie’nin büyük kızı irene Curie ile evlendi. Otuz yıl sonra irene Joliot-Curie’nin ölümüyle sona eren bu mutlu ve dingin evlilik, bilim tarihine, tıpkı Marie ve Pierre Curie gibi aynı alanda birlikte çalışan, hemen hemen tüm araştırmalarını ortak imzayla yayımlayan, birlikte Nobel Ödülü kazanan, bilim adamının siyasal ve toplumsal bilinciyle barış ve insan hakları uğruna birlikte savaşan yeni bir çift kazandırmıştı. Joliot-Curie’lerin aile geleneğini sürdürerek bilimsel araştırmaya yönelen ve ilgi alanlarım eşleriyle bölüşen iki çocukları oldu. 1927’de doğan ve 1949’da Paul Langevin’in torunuyla evlenerek Curie’lerin üçüncü kuşağında Fransa’nın üç büyük fizikçi ailesinin adını birlikte yaşatan kızları Helene annesiyle babası gibi nükleer fiziği seçerken, 1932’de doğan oğulları Pierre biyoloji bilimlerine duyduğu eğilimle biyofizik alanında uzmanlaşacaktı.

Frederic Joliot-Curie, Radyum Enstitüsü’nde Marie Curie’nin yönlendirmesi ve irene Curie’nin yardımlarıyla radyoaktiflik konusunda ilk deneyimlerini kazanırken, aile bütçesine katkıda bulunabilmek için bir yandan bir teknik okulda ders veriyor, bir yandan da Paris Universitesi’nde öğrenimini sürdürüyordu. 1927’de fen dalında lisans derecesini, 1930’da da radyoaktif elementlerin elektrokimyasal özelliklerine ilişkin teziyle doktora derecesini aldı. O tarihten sonra, yapay radyoaktifliğin keşfi ve zincirleme çekirdek tepkimelerinin gerçekleştirilmesiyle doruğuna varan verimli bir bilimsel çalışma ile II.Dünya Savaşı’nın yarattığı siyasal ortamda Fransa’nın Faşizm’e ve Nazi işgaline karşı direnişinin ardından dünya barışının simgesi olan yoğun savaşım, Frederic Joliot-Curie’nin yaşamında ayrılmaz bir bütün oldu. 1934’te, Frederic Joliot-Curie’nin Sorbonne’da öğretim görevlisi olduğu yıl, Joliot-Curie’ler ilk yapay radyoaktif elementi sentez yoluyla elde ettiklerini Fransız Bilimler Akademisi’ne bir bildiriyle açıkladılar. Aynı yıl Fransız Sosyalist Partisi’ne üye oldular, ertesi yıl da Fransa’da giderek tırmanan Faşizm’e karşı savaşmak üzere kurulan Comite de Vigilance des Intellectuels Antifascistes’e (Antifaşist Aydınların Tetikte Bekleme Komitesi) katıldılar. O yıl Nobel Ödülü Komitesi yapay radyoaktifliğin keşfi ve yeni radyoaktif elementlerin sentezi nedeniyle 1935 Kimya Ödülü’nün Joliot-Curie’lere verilmesini kararlaştırdı. 1936’da başlayan İspanya İç Savaşı’nda Cumhuriyetçilerini desteklenmesinden yana olan ve bu konudaki çekimser tutumunu onaylamadığı için Sosyalist Parti’ den ayrılan Joliot-Curie, 1937’de Coliege de France’a profesör olarak atandı. Birkaç yıl, öğretim görevinden arta kalan tüm zamanını, yeni örgütlenen CNRS’ye (Centre National de la Recherche Scientifique/Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi) bağlı bir nükleer fizik laboratuvarımn kurulmasına ve atom araştırmaları için gerekli çağdaş araçlarla donatılmasına ayırdı ve Coliege de France’a 7 milyon elektron voltluk bir siklotron kazandırdı. Böylece Fransa, SSCB’den sonra, bu tür tanecik hızlandırıcısına kavuşan ikinci ülke oluyordu.