Fransız Felsefesinde Varoluşçuluk

Fransız Felsefesinde Varoluşçuluk
Fransız düşüncesinde, dinden kaynaklanan bir Varoluşçuluk anlayışının öncüsü Gabriel Marcel’dir. İnsanı bir inanç varlığı olarak gören bu filozof için din temel öğelerden biridir. Dinin odağını oluşturan tek varlık da Tanrı’dır. İnsan, düşünen bir varlık olarak, evrene kendi Ben’inden açılır. Bu dinci görüşün karşısına, Alman filozofu M.Heidegger’in tanrıtanımaz görüşünden esinlenerek çıkan J.P. Sartre ise, Varoluşçülük’un temel ilkelerini benimsemekle birlikte, insanla Tann arasındaki bağı, insanın yaranna, koparmayı yeğlemiş, felsefesini tanntanımaz bir anlayış tabanına oturtmuştur. Sartrein geliştirmeye çalıştığı Varoluşçuluk öğretisi, belli bir felsefe dizgesinin gelenekçi sınırlan içinde kalmadan, daba geniş bir alana yayılma çabası güder. Bu alan da tiyatro, öykü, deneme, roman gibi yazın türlerini kapsar.

Sartre’m etkisiyle, Fransa’da oldukça geniş bir alana yayılan tanntanımaz Varoluşçuluk, kısa bir süre içinde eyleme dönüşmüş, kendisini Varoluşçu sayan kalabalık gençlik çevrelerinde ‘‘varolmak eylemde bulunmaktır” biçiminde
anlaşılmıştır. Sartre ile çalışma arkadaşı Simone de Beauvoire’in yazılanndan esinlenen başka yazarlar, şairler, ressamlar, yontucular, oyuncular ortaya koyduktan ürünlerle eylemle düşünce birliğinin gerekliliğini savunmuşlardır. Özellikle yükseköğrenim gençliğinin bir bölümü de Varoluşçuluk ’u bütün geçmiş değerlere ve toplumsal düzene bir karşı çıkış olarak değerlendirmiştir. Bu anlayışa göre, insan yalnız düşünen değil, yaşayan, davranan, kendi dışındaki bireylerle ilişki kuran, bir toplum içinde yaşama gereğinde kalan, bunun bilincine varan varlıktır. Öyleyse, eskiye değil, en yeni bir düşünce öğretisi olan Varoluşçuluk ilkelerine uygun olarak yaşamını yeniden düzenlemelidir. Çünkü insan geçmişin değil bugünün ve geleceğin yaratıcısıdır. Bu nedenle ber birey bugün içinde bulunduğu davranışlar bütününden sorumludur. Bu yaşama anlayışı ILDünya Savaşı sonlarında ortaya çıkan toplumsal bunalımlarla karışarak, önce Fransa’da daha sonra Avrupa’nın öteki ülkelerinde görülen öğrenci eylemlerinin oluşmasında önemli etmenlerden biri olmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi