FOLKLOR
Antropologlar folklor
terimini halk hikayeleri, efsunlar, atasözleri, bulmacalar, şarkılar, dualar
ve benzeri biçimlerde ifade bulan geleneksel anlatılar veya yazılı olmayan
edebiyatı anlatmak için kullanırlar. Terim ayrıca, bu tür materyalin üzerinde
çalışan ve etnografik verilerle aynı şekilde ilgilenen antropolojik bir disiplini
ifade etmek için de kullanılır.
Bir İngiliz eski
eserler uzmanı olan Ambro-se Mcrton (William John Thoms) fo/khre kelimesini
bir asır önce yazdığı bir yazıda kullanmıştır. O günden bugüne her Avrupa dili
kelimeyi benimsemiş, ama anlamı değişimlere uğramıştır.
Bazı bilim adamları
terimi Avrupa’da geliştiği orijinal anlamıyla benimseyerek folkloru inançlar,
âdetler ve anlatılar olarak açıklama eğİlİmindcyse de, sosyal bilimciler
terimin anlamını önemli ölçüde daralt m ıslardır. İlkel halkların tüm
kültürünü kapsamına dahil etmenin fazla ileri gitmek olacağını düşünen bu tür
kistler, terimin anlamını mitler, halk hikayeleri, bulmacalar, atasözleri,
dualar ve şarkılar İle yazılı olmayan edebiyat ürünlerini içerecek şekilde
daraltmışlardır. Festival ayinleri, geleneksel oyunlar, sanatlar ve el
zanaatlarını bu alanın dışında bırakmışlardır. Kısaca folkloru halk kültürünün
özel bir parçası olarak görmektedirler. Tanunlamalardakİ farklılıklar,
Amerika’daki önde gelen f olklor-bilim çilerin belirleyici nitelikteki bir
sözlükte verdikleri 21 farklı tanımdan anlaşılabilir (Standard Dİctionaıy
ofFolklore, Mythology and Legcnd, editör: M.Leach, New York: Funk &
Wag-nall, 1949-1950, cilt I, s.398-403).
Folklor, kültürün
sadece bir veçhesi değil aynı zamanda da kültürün incelenmesi üzerine kurulu
bir disiplindir. Bazı durumlarda bu disiplinin uzmanları folklorik
materyalleri kültür tarihi bakış açısı İçinde görmeye ve genel olgular yerine
özel olguları belirtmeye ilgi duymaktadırlar. Öteki bazı durumlarda ise analitik
ve genellemeci amaçlar benimsenmektedir. İkinci yaklaşımda vurgu ya folklorun
İşlevinin çözümlenmesine (mit ve bunun ayinle olan ilişkisi gibi) ya da
psikolojik hipotezler geliştirme ve sınamaya doğru kaymaktadır.
(SBA) Bk. Ayin; Halk;
Halk Kültürü; Mitoloji.