FOLKLOR

Antropologlar folklor
terimini halk hikayele­ri, efsunlar, atasözleri, bulmacalar, şarkılar, dualar
ve benzeri biçimlerde ifade bulan gele­neksel anlatılar veya yazılı olmayan
edebiyatı anlatmak için kullanırlar. Terim ayrıca, bu tür materyalin üzerinde
çalışan ve etnografik veri­lerle aynı şekilde ilgilenen antropolojik bir di­siplini
ifade etmek için de kullanılır.

Bir İngiliz eski
eserler uzmanı olan Ambro-se Mcrton (William John Thoms) fo/khre ke­limesini
bir asır önce yazdığı bir yazıda kullan­mıştır. O günden bugüne her Avrupa dili
keli­meyi benimsemiş, ama anlamı değişimlere uğ­ramıştır.

Bazı bilim adamları
terimi Avrupa’da gelişti­ği orijinal anlamıyla benimseyerek folkloru inançlar,
âdetler ve anlatılar olarak açıklama eğİlİmindcyse de, sosyal bilimciler
terimin an­lamını önemli ölçüde daralt m ıslardır. İlkel halkların tüm
kültürünü kapsamına dahil et­menin fazla ileri gitmek olacağını düşünen bu tür
kistler, terimin anlamını mitler, halk hika­yeleri, bulmacalar, atasözleri,
dualar ve şarkı­lar İle yazılı olmayan edebiyat ürünlerini içere­cek şekilde
daraltmışlardır. Festival ayinleri, geleneksel oyunlar, sanatlar ve el
zanaatlarını bu alanın dışında bırakmışlardır. Kısaca folk­loru halk kültürünün
özel bir parçası olarak görmektedirler. Tanunlamalardakİ farklılık­lar,
Amerika’daki önde gelen f olklor-bilim çile­rin belirleyici nitelikteki bir
sözlükte verdikle­ri 21 farklı tanımdan anlaşılabilir (Standard Dİctionaıy
ofFolklore, Mythology and Legcnd, editör: M.Leach, New York: Funk &
Wag-nall, 1949-1950, cilt I, s.398-403).

Folklor, kültürün
sadece bir veçhesi değil ay­nı zamanda da kültürün incelenmesi üzerine kurulu
bir disiplindir. Bazı durumlarda bu di­siplinin uzmanları folklorik
materyalleri kül­tür tarihi bakış açısı İçinde görmeye ve genel olgular yerine
özel olguları belirtmeye ilgi duy­maktadırlar. Öteki bazı durumlarda ise anali­tik
ve genellemeci amaçlar benimsenmekte­dir. İkinci yaklaşımda vurgu ya folklorun
İşle­vinin çözümlenmesine (mit ve bunun ayinle olan ilişkisi gibi) ya da
psikolojik hipotezler geliştirme ve sınamaya doğru kaymaktadır.

(SBA) Bk. Ayin; Halk;
Halk Kültürü; Mitoloji.