Feridun Efsanesi Nedir, Hikayesi, Özeti, Hakkında Bilgi

Ferîdun. İran millî destan kahramanı.

İran’ın destanî hükümdarlarından Cemşîd’in soyundan gelen Atbîn’in (Abtîn) oğ­ludur. Efsaneye göre annesi Ferânek Ferîdun’u doğurduğu sırada permâye adlı inek de doğum yapar. Zulmü ile tanınan hükümdar Dahhâk saltanatı için tehli­keli gördüğü Feridun’u öldürmeye karar verir. Önce babası Atbîn’i öldürtür, bey­nini de omuzlarında yaşayan yılanlara yedirir. Durumu öğrenen Feridun’un an­nesi İneğin bakıcısına giderek Feridun’u ineğin sütüyle beslemesi için onun yanı­na bırakır. Üç yıl sonra Dahhâk bunu ha­ber alınca da annesi çocuğunu geri alır ve Elburz dağına götürür, orada dindar bir kişiye teslim eder.

Feridun on altı yaşına girince annesin­den Dahhâk’in babasını öldürdüğünü öğ­renir ve intikam için kendini hazırlama­ya başlar. Bu sırada Kâve, Dahhâk’e kar­şı ayaklanır ve Feridun’un yanına gelip onu padişah olarak ilân eder. Kâve ile birlikte Dahhâk’in üzerine yürüyen Feri­dun askerini Dicle nehrinden gemilerle geçirmek ister, ancak kendisine gemi verilmez. O da atını suya sürer, askerler de kendisini takip eder. Sonunda Dah­hâk’in yaşadığı Gengdej Buht Kalesi’ne gelen Feridun onun köşküne girer ve Cemşîd’in kız kardeşleri olan Şehnaz ve Ernevaz adlı hanımlarını kurtararak on­larla evlenir. Bu sırada Hindistan’da bu­lunan Dahhâk durumu öğrenince gelip gizlice kaledeki köşküne girer ve Feri­dun’u Şehnaz’la birlikte öldürmek ister. Ancak Feridun kafasına vurarak onu ye­re yıkar ve Demâvend dağında bir ma­ğarada zincire vurur.

500 yıl yaşadığı rivayet edilen Ferîdun Selm, Tür ve îrec adlı üç oğlunu Yemen şahının kızları İle evlendirir ve ülkesini bu üç oğlu arasında bölüştürür. İran’ı îrec’e, Turan’ı Tûr’a ve Rûm’u da Selm’e verir. Tür ve Selm kıskançlıklarından îrec’i öldürürler. Ferîdun îrec’in intika­mını almayı torunu Minûçihr’e bırakır. Minûçihr amcalarını öldürür ve İran pa­dişahı olur.

Ferîdun efsanesine başta Firdevsi’nin Şâhnâme’si olmak üzere birçok eserde geniş yer verilmiştir. İran’da Feridun’un Dahhâk’i yendiği gün olarak kabul edi­len Mihrigân (Arapça şekliyle Mihricân) bayramı Nevruz gibi kabul edilir.

TDV İslâm Ansiklopedisi