Ferhad Abbas kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Ferhad Abbas kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1899) Cezayirli siyaset adamı. Kahire’de kurulan Cezayir Cumhuriyeti Geçici Hükümeti’nin ilk başkanıdır. Konstantin’e bağlı Taher kasabasında doğdu. Ye­rel yönetici ve toprak sahibi bir ailenin çocuğudur. Cezayir Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1924’te kurucuları arasında yer aldığı Müslüman Öğrenciler Birliği’nin beş yıl başkanlığını yaptı. 1932’de Setif’te bir eczane açtı. Doğu Cezayir’de belediye ve taşra konseylerinde çalıştı. 1. Dünya Savaşı’ndan önce, Ferhad Abbas, sömürgeciliğe karşı değildi; Fransa’ya ve Fransız kültürüne hayrandı. Siyasal reformlardan ve Cezayir’in Fransızlaştırılmasından yanaydı. 1938’de bu gö­rüşleri doğrultusunda, Cezayir Halk Birliği’ni kurdu ve Cezayirliler’in Fransız yurttaşlığına kabul edilmesi için çalışmalar yaptı.

1943 Şubatı’nda yayımladığı “Cezayir Ulusal Beyannamesi” ile bu düşüncelerinden uzaklaştı ve Cezayir’in ulusal bağımsızlığını savunmaya başladı. 1944 ve 1945’te iki kez tutuklandı. 1946’da hapisten çıkınca Cezayir Beyannamesi Demokratik Birliği Partisi’ni kurdu. Paris’teki Fransız Kurucu Meclisine, 1947’de Cezayir Meclisine seçildi.

1954’te, Ferhad Abbas ve diğer ılımlılar Cezayir’ in içinde bulunduğu kötü koşulların yasal yollarla değiştirilemeyeceğini görmüşlerdi. Yine de, sekiz yıl sürecek olan Cezayir Devrimi’ni başlatan 1954 ayak­lanması onları şaşırttı. Abbas, 1955’te Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne katıldı. 1956’da Cezayir Devrimi Ulusal Konseyi’ne üye oldu. Hareketin önderi Ben Bella’nın Fransızlar tarafından tutuklanmasından sonra, Abbas bağımsızlık mücadelesinde daha önemli bir rol oyna­maya başladı. 1958’de Kahire’de kurulan Cezayir Cumhuriyeti Geçici Hükümeti’nin ilk başkanı oldu. Ancak, Ulusal Kurtuluş Cephesi’ndeki çoğunluğun sosyalist eğilimlerine karşı olduğu için L961’de hükü­met başkanlığından uzaklaştırıldı.

Ferhad Abbas, Ben Bella kuvvetleri ile Geçici Hükümet arasındaki iç savaşta Ben Bella’nın tarafını tuttu. 1962’de Setif milletvekili olarak Cezayir Kuru­cu Meclisi’ne girdi ve Meclis başkanı seçildi. Bu dönemde uygulanan radikal yöntemleri eleştirerek liberal muhalefetin önderliğini üstelenen Abbas, ana­yasa tasarısına karşı çıktı. Sonunda 1963’te Meclis başkanlığından istifa etti. Bir süre sonra da Ulusal Kurtuluş Cephesi’nden çıkarıldı. 1964’te ayaklanma sırasında tutuklandı, 1965’te serbest bırakıldıktan sonra emekliye ayrılarak Setif’e çekildi.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansklopedisi, 1. Cilt, Anadolu yayıncılık, 1983