Tarihi Şahsiyetler

Fatıma binti Hüseyin Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Ümmü Abdillâh Fâtıma bint el-Hüseyn b. Alî b. Ebî Tâlib (Ö. 110/728] Hz. Hüseyin’in kızı.

40 (660} yılında doğduğu tahmin edil­mektedir. Annesi Talha b. Ubeydullah’ın kızı Ümmü İshak’tır. Evlenme çağına ge­lince babası onu kardeşi Hz. Hasan’ın oğlu Hasan’la Medine’de evlendirdi. Bu evlilikten Abdullah, İbrahim, Hasan, Zeyneb ve Ümmü Külsûm adında beş çocu­ğu oldu. Hz. Hüseyin’in şehid edilmesi sırasında(10 Muharrem 61/ 10 Ekim 680) Fâtıma da kocasıyla bir­likte orada bulunuyordu. Hz. Hüseyin’in kesik başı beraberlerinde olduğu halde Hâşimîler’den esir alınan on iki kişiyle birlikte Ubeydullah b. Ziyâd tarafından önce Kûfe’ye. ardından Şam’a Yezîd b. Muâviye’nin yanına götürüldüler. Yezîd, Hz. Hüseyin’in şehid edilmesinden duy­duğu üzüntüyü ifade etti ve kendilerine iyi davrandı. Kısa bir müddet sonra da onları Medine’ye gönderdi.

Fâtıma kocasının ölümünden sonra (97/715) evlenmemeye yemin ederek bir yıl yas tuttu. Medine Valisi Ömer b. Abdülazîz kendisiyle evlenmek için Hali­fe Velid b. Abdülmelik’e mektup yaza­rak izin istediyse de halifeden cevap ge­linceye kadar Hz. Osman’ın torunu olan ve yakışıklılığı sebebiyle “Mutraf” laka­bıyla tanınan Abdullah b. Amr 1 milyon dirhem gibi yüksek bir mehir vererek onunla evlendi. Rivayete göre Hasan ve­fat etmeden önce Fâtıma’dan özellikle Abdullah b. Amr ile evlenmemesini is­temiş ve bu konuda kendisinden söz al­mıştı. Fatma’nın bu evlilikten Kasım, çok güzel olduğu için “Dîbâc” lakabıyla anı­lan Muhammed ve Rukıyye adlı çocuk­ları doğdu. Abdullah’ın Ölümünden son­ra da Medine Valisi Abdurrahman b. Dahhâk b. Kays el-Fihrî onunla evlenmek istedi. Fâtıma bu teklifi kabul etmeyin­ce vali onu büyük oğlu Abdullah’ı içki ce­zasına çarptırmakla tehdit etti. Fatma’­nın durumu Halife Yezîd b. Abdülmelik’e bildirmesi üzerine vali görevinden azle­dildi. Daha sonra Abdullah b. Muham­med b. Abdurrahman b. Ebü Bekir ile evlendi. Bu evlilikten de Emine adlı kızı dünyaya geldi.

Fâtıma, kızı Rukıyye ile evli olan Hişâm b. Abdülmelik’in hilâfeti zamanın­da Kahire’de vefat etti.

Güzelliği kadar dindarlığı ile de tanı­nan ve şairlik tarafı da olduğu bilinen Fatma’nın, babası Hz. Hüseyin ile koca­sı Hasan hakkında şiirler yazdığı nakle­dilmektedir. Ayrıca babasından, kardeşi Zeynelâbidîn Ali, halası Zeyneb bint Ali, Hz. Âişe, İbn Abbas ve Esma bint Umeys’-ten hadis rivayet etmiştir. Hz. Fâtıma ile Bilâl-i Habeşî ve Esma bint Umeys’ten olan rivayetleri mürseldir. Kendisinden oğullan Abdullah. İbrahim, Hasan, kızı Ümmü Ca’fer ile Âişe bint Talha, Züheyr b. Muâviye ve başkaları rivayette bulun­muşlardır. Rivayetleri Ebû Dâvûd, Tirmizî ve İbn Mace’nin sünenleriyle Nesâî’nin Müsnedü “Alî adlı eserinde yer al­maktadır.

TDV İslâm Ansiklopedisi