Tarihi Eserler

Fatih Camii -Mora- Tarihçesi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Mora’nın merkezi Mezistre’de (Mistra) XV. yüzyıla ait cami.               

1249 yılından itibaren gittikçe gelişen ve önem kazanmaya başlayan bu Latin şehri 1259″da Bizanslılar’a geçtikten son­ra gelişmesini sürdürmüş, Osmanlı hâ­kimiyetinin bölgede yayılması sırasında şehir Fâtih Sultan Mehmed tarafından fethedilmiştir (1460). Osmanlı devrinde Güney Yunanistan’da Mora eyaletinin başşehri olan Mezistre bölgede önemli bir şehir olma hüviyetini kazanmıştır.

XVII. yüzyılda burayı ziyaret eden Ev­liya Çelebi, iç kaledeki Fâtih Camii’nden başka aşağı kalede bir de Fethiye Ca­mii’nden bahseder. Şehirde o sırada müslümanlara ait dördü mescid olmak üze­re yedi ibadethane bulunuyordu. Bunlar arasında Fâtih Sultan Mehmed vakfı olan Fethiye, Çarşı ve Zal camileri en önemli ibadethanelerdir.

G. Millet”in 1910’da yayımlanan Mist-ra’nın Bizans devrine dair eserindeki planda şehirde iki caminin varlığına işa­ret edilmiş olmakla beraber bunların hangileri olduğu teşhis edilememekte­dir. Camilerden biri, Mora despotlarının sarayı olan büyük yapının avlusunun bir köşesinde inşa edilmiş tuğla minareli küçük bir binadır. Duvarlan çok yıkık olmakla beraber aslında ahşap çatılı bir cami olduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı­lar zamanında despotların sarayının av­lusu çarşı olarak kullanıldığına göre bu cami acaba Fâtih, Fethiye ve Çarşı cami­lerinden hangisidir? G. Millet’in planında ayrıca Brontokhion Manastırı yakınında bir cami daha gösterilmiştir. Herhalde aslında kubbeli olan bu ikinci cami kare planlı bir mekândan ibarettir. Bu yapıla­rın günümüzde Balkanlar’daki birçok benzerleri gibi hiçbir izi kalmamıştır.

TDV İslâm Ansiklopedisi