Faruk Gürler Kimdir, Hayatı, Askeri ve Siyasi Hayatı

Faruk Gürler. Asker, TSK’nın 15. Genelkurmay Başkanı, 12 Mart 1970 Muhtırası’nı veren kuvvet komutanlarından (d. 1913 İstanbul, ö. 23 Ağustos 1975).

Kuleli Askeri Lisesi’ni (1929), Harp Okulu’nu (1931) ve Kara Harp Akademisi’ni (1942) bitirdi. Albaylığında kurs için bir süre İngiltere’de kaldı (1946), yurda dönünce. Harp Akademilerinde öğretmenliğe başladı (1947-1948). 1950-1951’de Fort Leaven Worth komutan ve kurmay kolejlerinde öğrenim görmek üzere A.B.D.’ye giden Gürler daha sonra Napoli’de NATO Güney Avrupa Müttefik Kuvvetler Karargâhı İstihbarat Dairesinde (1954), Sarıkamış 18. Kolordu Kurmay Başkanlığı’nda (1956), 9.Tümen Topçu Komutanlığı’nda ve Gebze 15. Kolordu Topçu Komutanlığı’nda görev aldı. 1960 ta tuğgeneralliğe yükseltilerek Kara Harp Okulu komutanlığına atandı, 1960-1962’de Harp Akademileri komutanıydı, aynı yıl tümgeneral oldu. 1964’te İzmit 15. Kolordu komutanlığına, 1965 te korgeneral rütbesiyle 5. Kolordu komutanlığına atandı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı kurmay başkanıyken orgeneralliğe yükseldi. 28 Ağustos 1970’te Süleyman Demirel başbakanlığındaki AP hükümeti tarafından Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı (1970-1972). Kara Kuvvetleri komutanıyken diğer iki kuvvet komutanı ve Genelkurmay başkanıyle birlikte 1971’de 12 Mart Muhtırasını imzaladı.

TSK’nın 15. Genelkurmay Başkanı olarak 29 Ağustos 1972’de atandığı görevinden 5 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaşkanı olma ümidi ile, kendi isteği ile emekli oldu.

Genelkurmay Başkanlığı’ndan daha bir yıl dolmadan ayrılması konusunda pek çok yorum yapıldı. Bunlardan biri şu şekildedir: 12 Mart 1971 muhtırası ile, ordu Mart 1973’te yapılması gereken cumhurbaşkanlığı seçimiyle Çankaya Köşkü’ne de hakim olmak istiyordu. Bu iş için ise Faruk Gürler uygun görülmüştü. Henüz altı ayını doldurmadığı genelkurmay başkanlığından ayrıldı ve cumhurbaşkanlığına aday oldu.

Meclis, “ya Gürler ya da askerî darbe” seçeneğiyle karşı karşıyaydı. Oylamalara bu hava içinde geçildi. Ertesi gün Milliyet gazetesi şu ayrıntıyı veriyordu: Cumhurbaşkanlığı seçimini Genelkurmay Başkanı Semih Sancar ve 52 general izledi. Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ise Meclis’e gelmedi.

1. Ordu Komutanı Orgeneral Faik Türün ise Faruk Gürler’i 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne adı karışan sol tandanslı bir Milli Demokratik Devrimci olarak gördüğü için seçilmesine karşı çıkmış ve eğer Ankara’daki cuntacılar o seçilmedi diye darbe yapmaya kalkacak olurlarsa Birinci Ordu ile Ankara’ya yürüyüp TBMM’yi koruyacağını Adalet Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Süleyman Demirel’e bildirmişti.

Adalet Partisi’nden (AP) Sabit Osman Avcı’nın başkanlığında TBMM’de 13 Mart 1973’te yapılan ilk tur oylamaları Gürler, açısından tam bir şoktu: AP adayı Emekli Orgeneral Tekin Arıburun 282, Emekli Orgeneral Faruk Gürler 175, Demokratik Parti adayı, eski Adalet Partisi mensubu ve eski TBMM Başkanı Ferruh Bozbeyli ise 45 oy almışlardı.

Daha sonra AP lideri Süleyman Demirel ile CHP lideri Bülent Ecevit’in aralarında anlaşmaları sonucu 6 Nisan 1973’te, yine eski bir asker emekli Oramiral Fahri Korutürk, Türkiye’nin 6. Cumhurbaşkanı oldu.

5 Haziran 1974’te görev süresi dolana kadar senatör olarak Meclis’te kalan Gürler hastalandı ve on yıl sonra 1983’te Genelkurmay Başkanı olacak yeğeni Necdet Üruğ’un yanında 23 Ağustos 1975’te öldü. Mezarı Ankara’da Cebeci Şehitliği’ndedir