FANATİZM
Fanuü/m, bir düşünce,
dinî İnanç, veya partiye, unun dışında başka hiç bir gerçeği görmeyerek aşırı
derecede inanma, tutkuyla bağlanma. Türkçedc “bağnazlık” kelimesiyle
karşılanmaktadır. Fanatizm kavramı Fransızca hayran anlamına gelen fan veya
fana kökünden gelir. Herhangi bir dine, bir davaya, bir partiye aşırı bir
coşkuyla ve ölçüsüzce bağlı olan kişi için fanatik kelimesi kullanılır- Roma
İmparatorluğunda dinî cazibeye kapılmış gibi gösteriler yapanlara ve bazı
rahiplere fanatik denmiştir.
Dinî alanda, kendi
inandığı dinden başka hiç bir dini görmeyen, başkalarına yaşama hııkkı
tanımayan, körü körüne dine bağlı kişi- bu durumlarını anlatmak için kullanılan
fanatizm kavramı, çoğunda siyasal atanda da kullanımı giderek yaygınlaşmakta
olup siyasal alanda herhangi bir partiye veya düşünceye körü körüne bağlı,
kendi parti ve düşüncesi dışındakilere tahammülü olmayan kişilerin durumunu
ifade etmek için kullanılmaktadır. Sol gruplar, kendilerine tahammül edemeyen
sağcıları fanatizmle suçlarken, sağcılar da solcuları aynı suçlama ile küçük
düşürmeye çalışmaktadırlar.
Fanatizm, otoriter ve
monist yapılı toplumların bir sorunu olarak algılanabilir; zira demokratik ve
plüralist (çoğulcu) toplumlarda birden çok düşüncenin varlığı ve taraftarların
birbirine tahammülü sözkonusu olduğundan fanatizmin yerini hoşgörü ve diyalog
almıştır. Bununla birlikle demokratik batı toplumlarında zaman zaman fanatik
nitelikli eğilimlerin ve akımların onaya çıktığı gözlen inekledir. Faşizm ve
Nazizmden sonra günümüzde Federal Almaııya’daki dazlaklar, Avrupa’nın hemen
hemen bütün ülkelerinde görülen yabancı ve özellikle Türk düşmanlığı,
İsrail’in Filistin konusundaki lutumu çağdaş fanatizmin değişik örnekleridir.
Tarihte ve günümüzde İslam toplumlarında da fanatik nitelikli bazı akımlar
ortaya çıkmıştır. Dine körü körüne bağlı, her türlü değişikliğe ve gelişmeye
karşı bazı cahil grupların temsil ettikleri fanatik düşüncelerin toplumsal
planda önemli zararları olmuştur,
Davut DURSUN lik.
Çoğulculuk; I-aşiım; iin^örü.