Faiz oranı Nedir? Faiz oranı Anlamı ve Hakkında Bilgi

Faiz oranı nedir? (Ticari terimler kategorisi) (Rate of Interest) Genel olarak ifade etmek gerekirse ödünç alınan paranın fiyatıdır. Faiz ödemeleri belirli zaman birimi başına kullanılan miktarın bir yüzdesi olarak ifade edilir. Aksi belirtilmediği takdirde faiz oranları yıllık olur. Örneğin, 100 liralık kredi karşılığında 2 aylığına 1 lira faiz ödeniyorsa, bu kredinin faiz oranının yıllık yüzde 6 olması demektir. Ekonomik hayatta aynı anda tek değil, çeşitli faiz oranları geçerlidir. Bu farklılıklar, kredi türüne, kredi süresine, alıcısının özelliklerine ve krediyi açan kuruma göre açıklanabilir. Bu faktörlerin başlıcaları aşağıdaki gibi belirtilebilir : (a) Zaman tercihi: Borç verilen para, tasarrufu yani tüketimden vazgeçilen miktarı ifade eder. Borç veren kimse bugünkü tüketimini ertelemiş oluyor. İnsanlar doğa gereği, bugünkü tüketimlerini daima yarınki tüketime tercih ederler. Dolayısıyla bu ertelemeye onları razı etmek için bir ek ödemede bulunmak gerekir. Fertlerin bugünkü tercihleri ne derece şiddetli ise faiz oranı o derece yüksek olmalıdır (b) Likiditeden vazgeçme: Ödünç para vermek bir anlamda paranın para olmayan varlıklarla değiştirilmesi de mektir. Bir tahvil, bono, poliçe, v.b. gibi. Eğer kredinin süresi içinde borç verenin paraya ihtiyacı olursa o takdirde ya bu varlıklarını paraya dönüştürmesi ya da kendisinin borç alması gerekecektir. Para dışındaki aktiflerin paraya dönüştürülme kolaylığı bunların niteliğine bağlıdır. Örneğin vadeli mevduat için belli bir süre beklemek gerekir. Vadeli bir poliçe veya tahvili sermaye piyasasında paraya dönüştürmek olanağı vardır. Ancak bu bir sermaye kaybını gerektirir. Alternatif olarak, ödünç veren kendisi borç almak yoluna giderse, bunun için dc faiz öder. Kısacası, parayı ya da genel olarak likit bir varlığı daha az likit bir varlığa dönüştürmek, ilerde likidite ihtiyacı ortaya çıktığında zarara uğrama riskini doğurur. O halde kredi açıldığında bu riski karşılayacak bir ödeme yapmak gerekir. (c) İflas olasılığı: Verilen kredinin geri almamama riski vardır. Örneğin borçlu iflas edebilir. Bu da faiz ödenmesi için bir nedendir, (d) Enflasyon : Enflasyon ödünç verilen paranın reel değerini düşürür. O halde paranın reel değerindeki düşüşlerin önlenmesi için asgari, enflasyon oranında bir faiz ödenmelidir. Bütün bu faktörler ödünç verilen fonlara bir faiz ödenmesini gerektirir. Farklı kredi türleri bu gibi özellikleri açısından farklı niteliklerde oldukları için bunların faiz oranları da farklı olur. Her tip kredi için faiz oranı bu kredilerin arz ve talebine bağlıdır. Kredi talebinin belirlenmesinde firmaların yatırdıkları sermayenin marjinal verimliliği önemli bir faktördür. Keynes faiz oranını açıklarken likiditeden vazgeçme faktörü üzerinde durmuştur (Bkz. Likidite Tercihi Teorisi, Faiz).