Factoring Nedir? Factoring Anlamı ve Hakkında Bilgi
Factorıng nedir? Bir finansman tekniği. Adına factoring, adına. Factor denilen gerçek veya tüzel bir kişi ile, açık hesap esasına göre müşterisine vade tanıyarak satış yapan bir mal veya hizmet satıcısı arasında yapılan ve satışı yapılmış mal veya hizmetlerden doğan kısa vadeli (60-180 gün) alacaklarla ilgili olarak Factor’un aşağıdaki hizmetleri verdiği bir anlaşma veya sürekli düzenlemedir. Factor: a) Anında peşin ödeyerek bütün alacakları satın alır, b) Alacakları tahsil eder, c) Bu alacaklara ilişkin muhasebe ve defter kayıtlarını tutar, d) Kendi çıkarı gereği mal veya hizmeti satın alanın (borçlunun) istihbaratını yapar ve elde ettiği bilgileri muhafaza eder, e) Borçlunun mali sıkıntıya düşerek ödeme kabiliyetini kaybetmesi halinde oluşan zararları üstlenir, yani satıcıyı kötü borçlara karşı korur Factoring, satışların açık hesap esasına göre gerçekleştirilmesi üzerine kurulmuş bir hizmettir. Bu bakımdan açık hesap usulü satışın ne olduğu üzerinde durmak yerinde olacaktır. Açık hesap usulü ticaret (open account trade), satıcı ile alıcı arasında mutabık kalınan bir düzenleme olup alıcının malı teslim aldıktan belirli bir süre sonra, sözgelişi fatura tarihinden veya sevk tarihinden bir ay sonra, satıcıya ödeme yapmasını öngörür. Satıcı alıcısının ticari riskini üstlenerek malları doğrudan alıcının adına gönderir. Açık hesap ticaretinin önemli özellikleri şöyle sıralanabilir:1. Alıcının belirlenen süre sonunda ödemeyi yapabileceği ve yapacağı konusunda satıcının güveni tamdır. Bunun için gerekli tecrübeyi veya istihbaratı edinmiştir;
2. Alıcının bulunduğu ülkenin ithalat transferlerini ertelemeyeceği veya durdurmayacağı konularında satıcının güveni vardır. Bunun için gerekli ülke istihbaratını edinmiştir veya ihracat kredi sigortası yaptırabilecek durumdadır; 3. Satıcı, alıcısına tanıdığı vadeyi kaldırabilecek, yani alıcısına kısa vadeli satış kredisi açabilecek yeterli mali güce sahiptir veya ihracat finansmanı elde edebilmektedir. Ödeme zamanı geldiğinde alıcı kendi çekiyle, bankasından satın aldığı çekle, banka havalesiyle veya satıcıyı ziyareti sırasında nakden satıcıya ödemesini yapar. Satıcı malları doğrudan alıcının emrine sevketmekle mallar üzerindeki kontrolünü kaybetmekte, ödemenin yapılacağına dair bir güvencesi bulunmamakta veya ödemenin yapılmasını alıcının sorumluluğuna, hatta insafına bırakmaktadır. Kısaca satıcı bu tür bir satış yapmakla alıcının riskini bizzat kendisi üstlenmektedir. Sözkonusu risk üstlenme yönünden açık hesap usulü, diğer ödeme şekilleri, yani tahsil vesaiki, akreditif ve avans ödeme yanında satıcı açısından en riskli metod olmaktadır. İşte Factoring hizmeti burada devreye girmekle satıcıyı risk konusunda yalnız bırakmamakta, verilen hizmetin türüne göre riski asgariye indirmekte veya tamamen ortadan kaldırmaktadır. Gerek satıcıların bizzat risk üstlenmesi, gerekse factoringin devreye girmesi ile riskin factorlerce üstlenilmesi sürecinde mevcut risk unsurunun daha kolay değerlendirilebilmesi sebebiyle factoringin paraları konvertibl olan gelişmiş ülkeler arasında yaygınlaşmasını normal karşılamak gerekir. Nitekim İngiltere’nin A.T. ülkeleriyle yaptığı ticaretin % 60’ının açık hesap usulü ile yapıldığı görülmektedir.