Tarihi Şahsiyetler

Eugene Viollet-le-Duc Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VIOLLET-LE-DUC, Eugene Emmanuel (1814-1879)

Fransız, mimar, mühendis ve arkeolog. Gotik yapılara ait restorasyonları ve kuramsal çalışmalarıyla tanınmıştır.

27 Ocak 1814’te Paris’te doğdu, 17 Eylül 1879’da Lozan’da öldü. Genç yaşta dikbaşlılığıyla dikkati çekti. Mevcut toplumsal ve siyasal düzene karşı çıkıyordu. 1830 Devrimi sırasında Paris’te kurulan barikatlarda çarpıştı. Mimarlık eğitimi görmek için Ecole des Beaux-Arts’a girmeyi de reddetti. 1835’te Fransa ve İtalya’yı içine alan bir geziye çıktı. 1839’a değin İtalya’da çeşitli mimarların yanında çalıştı, Orta Çağ yapılarını inceledi. Ülkesine döndükten sonra 1838’de Jean-Baptiste Antoine Lassus’yle (1807-1857) birlikte eski yapıların restorasyonunda çalıştı. Titiz ve bilinçli çalışması, yeni kurulmuş olan Tarihi Anıtları Koruma Komisyonu yöneticilerinden yazar P. Meri-me’nin ilgisini çekince, onun aracılığıyla 1840’ta Paris’teki Sainte-Chapelle’le başlayarak çok sayıda tarihsel anıtın restorasyonunu üstlendi. 1845’te Nötre Dame Katedrali için Yeni Gotik üslupta bir Kutsal Eşyalar Bölümü tasarladı. 1848’de katıldığı Piskoposluk Yapıları Servisi adlı kurumdaki çalışmalarının büyük çoğunluğu da gene gotik yapıların restorasyonundan ve bunlara yaptığı Yeni Gotik üsluptaki eklerden oluşuyordu. III. Napoleon için dinlenme yeri olarak düzenlediği Pierrefonds Şatosu, bu tür çalışmaları arasında özellikle ilgi çekti.

Daha çok gotik yapıların restorasyonunda görev almış olan Viollet-le-Duc, Gotik’i, insanlar arasındaki
ilişkilerin sağlıklı olduğu bir dönemde ortaya çıkmış, biçimin strüktürden kaynaklandığı, bu nedenle de dürüst ve akılcı bir üslup olarak tanımlar. Kendi özgün tasarımlarında da bu anlayışın ilkelerini benimsemiştir. Ancak bunun yanı sıra, gününün teknolojik olanaklarından yararlanmış, yapılarında dökme demir öğeler kullanmıştır.

ilk restorasyonlarında yapının akışına bağlı kalmıştır. Ancak daha sonrakilerde yapının çeşitli bölümlerinde aynı işlevi görecek yeni yöntem ve malzemelerle oluşturulmuş yeni öğeler kullanması, özgün biçime ilişkin bilgi edinilmesini zorlaştırdığı için daha sonra arkeologlar ve restoratörlerce eleştirilmiştir.

Viollet-le-Duc’ün mimarlık konusundaki düşüncelerini yumuşak, ama kesin bir üslupla dile getirdiği kitapları da vardır. Ona göre anlaşılabilir ve kavranabilir herhangi bir amacı bulunmayan bir biçim, güzel sayılmaz. Onun bir bakıma mimarlıkta işlevciliğin çıkış noktası sayılabilecek bu düşüncesini vurguladığı kitapları, özellikle taşıyıcı iskelete, strüktürle süslemenin bütünleşmesine ve yeni malzeme kullanımına ilişkin bölümleriyle A.Perret, H.Berlage, V.Horta, Le Corbusier, F.L.Wright gibi farklı anlayışlardaki mimarları etkilemiştir.

• YAPITLAR (başlıca): La Madeleine Manastır Kilisesi restorasyonu, 1840, Vezelay; Sainte-Chapelle restorasyonu (F.L.J.Duban ile), 1840; Nötre Dame Katedrali restorasyonu (J.B.Lassus ile), 1845, Paris; Nötre Dame Katedrali Kutsal Eşyalar Bölümü, 1845, Paris; Saint Deniş Manastırı restorasyonu, 1846; Amiens Katedrali restorasyonu, 1849; Carcassonne Surları restorasyonu, 1852; Saint-Sernin Kilisesi restorasyonu, 1862, Toulouse; Pierrefonds Şatosu restorasyonu, 1858-1870; Rheinıs Katedrali restorasyonu. Kitap: Dictionnaire raisonne de l’architec-ture française, 1854-1868, (“Açıklamalı Fransız Mimarlığı Sözlüğü”); Entretiens sur l’architecture, 1863-1872, (“Mimarlık Üstüne Konuşmalar”).

• KAYNAKLAR: P.Abraham, Viollet-le-Duc et le rationa-lisme medieval, 1934; P.Gout, Viollet-le-Duc, sa vie, son oeuvre, sa doctrine, 1914.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi