Eugen Goldstein Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GOLDSTEIN, Eugen (1850-1930)

Alman, fizikçi. Seyreltilmiş gazlarda elektrik boşalımı sırasında gözlenen ışınlar üstüne çalışmalarıyla tanınmıştır.

5    Eylül 1850’de Yukarı Silezya’nın Gleiwitz kentinde (bugün Polonya’da Gliwice) doğdu, 25 aralık 1930’da Berlin’de öldü. 1869’da Breslau Üniversitesi’nde başladığı eğitimini 1870’ten sonra Berlin Üniversitesi’nde sürdürdü ve 1881’de doktorasını aldı. 1878’de Berlin Gözlemevi’nde çalışmaya başlayan Goldstein, 1890-1896 arası Physiİcalisch- Techni-sche Reichsanstalt’ta görev aldı. Uzun bir süre evinde kurduğu laboratuvarda araştırmalarım sürdüren, 1908’de Royal Society’nin Hughes Madalyası’nı alan Goldstein, 1927’de Potsdam Gözlemevi’nde astrofizik bölümünün başkanlığına getirildi.

Düşük basınçtaki gazlarda elektrik boşalımım Helmholtz ile birlikte araştırmaya başlayan Goldstein, yaklaşık elli yıllık bir süre içinde boşalım sırasında gözlenen ışınları ayrıntılı bir biçimde inceledi. 1876’da yayımladığı ilk makalesinde daha önce Plü-cker ve Hittorf’un inceledikleriışmlara“katot”ışınları adım verdi. Önüne konan cisimlerin boşalım tüpünde gölgelere yol açtığını bulduğu bu ışınların, elektrik ve manyetik alanlar tarafından saptırılmasını inceledi. J.J.Thomson daha sonra bu ışınların “elektron” adını verdiği eksi yüklü parçacıklardan oluştuğunu ortaya çıkarmıştır.

Goldstein 1886’da boşalım tüpünde, katot ışınlarına ters yönde salınan ışınların varlığını saptadı. Boşalım tüpünün anot ucundan kaynaklandığını ve katot ucunda açtığı kanallardan geçtiğini saptadığı bu ışınlara “kanal” ışınlan adını verdi. Perrin’in 1895’te artı yüklü parçacıklardan oluştuğunu gösterdiği bu ışınlar daha sonra Wien, J.J.Thomson ve Rutherford’ un çalışmalarıyla protonun keşfedilmesinde etken olmuştur.

Kutup ışıkları ve tayfölçüm üstüne de araştırmaları bulunan Goldstein’ın kanal ışınlarına ilişkin çalışmaları kütle spektroskopisinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi