Ernst von Aster kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Ernst von Aster kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1880-1948) Alman felsefe tarihçisi. Çağdaş Nominalizm’in öncülerindendir. 18 Şubat 1880’de Berlin’de doğdu. Prusyalı soylu bir aileden geliyordu. Babası generaldi. Berlin’de başladığı yükseköğrenimini Münih’te sürdürdü. Fel­sefe dışında zooloji ve matematik dersleri de alarak geniş bir bakış açısı edindi. Münih Üniversitesi’nde önce doçent, sonra profesör oldu. Giessen Üniversitesi’nde görevli bulunduğu sırada faşizme karşı çıkan görüşleri nedeniyle Naziler’in baskısı sonucu erken emekliye ayrılmak zorunda kaldı. 1939’da Türk Hükümeti’nin çağrısı üzerine İstanbul Üniversitesinde felsefe tarihi ve bilgi kuramı dersleri verdi. Ayrıca iktisat Fakültesi’nde iktisat felsefesi, Hukuk Fakülte­sinde de hukuk felsefesi okuttu. Yaşamının sonuna değin bu görevleri sürdüren von Aster, 21 Ekim 1948’de tatilini geçirmek için gittiği Stockholm’de öldü. Dersleri dışında her yıl büyük ilgi uyandıran ve Felsefe Arkivi, İş gibi dergilerde yayımlanan seminer­ler düzenledi. Bu seminerlerde Kant, Marx, Leibniz, Spinoza, Egzistansiyalizm, İngiliz felsefesi, Hegel ve Goethe’nin Faust’u, Türkler’in felsefe tarihindeki rolü üzerine yaptığı konuşmalar Türk Tarih Kurumu bülteninde yayımlanmıştır.

Von Aster’in felsefesinin en belirgin özelliği Eg­zistansiyalizm (Varoluşçuluk) ve Husserl’in Fenomenolojisi’ne karşı olması, genellikle çağımızın bilgi kuramına dayanan Yeni-Nominalizm’ini ve Poziti­vizmini benimsemesidir.

Bilgi Teorisi ve Mantık adlı yapıtında kategorile­rin sözcük anlamı taşıyan yüklemler demek olduğunu ileri sürdü. Aristoteles’in on kategorisinin mantık değil, gramer (dilbilim) kategorileri olduğunu savuna­rak, onun “dil”i çıkış noktası aldığı görüşünü ortaya attı.

Von Aster’e göre, her nesne etkin ve edilgin olamaz, ancak ruhsal bir yönü olan varlıklar bu nitelikleri taşıyabilir. Cansız varlıklar etkin ve edilgin diye adlandırılırken yaşıyorlarmış gibi varsayılır. İşte dilin yaptığı böyle bir canlandırmadır. Sonuçta, etkin­lik ve edilginlik mantıkla bağlantılı değil, dil biçimle­ridir.

YAPITLAR (başlıca):

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 9. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983