Kimdir

Enver Gökçe kimdir? Hayatı ve eserleri

Enver Gökçe kimdir? Hayatı ve eserleri: Kemaliye’de doğdu (1920). Öğrenimini Dil ve Tarih Coğrafya Fakülte­si Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı (1948). Ceza Yasası’nın 141. maddesine aykırı eylemde bulunma savı ile tutuklandı (1951). Yedi yı­la hüküm giydi. Cezaevinden çıktıktan sonra yaşamını bağımsız yazarlık yaparak sürdürdü. 19 Kasım 1981’de öldü.

Enver Gökçe’nin Dost Dost İlle Kavga (I. bas. 1973) adlı tek yapıtı ço­ğunluğu 1946-48 tarihlerini taşıyan 20 şiir ve bir destanın elde kaldığı belir­tilen 150 dizelik bölümünden oluşmuştur. Çoğu ilk kez “Gün”, “Ant”, “Söz” (1945-46) dergilerinde yayımlanan bu şiirlerde genç kavga adamının yürekli dizeleriyle karşılaşırız. Belirgin özellikleri yüksek düzeydeki ses güçle­ridir. Haykırı öğelerine dayanmadığı zaman, şiirin gelişim süreci içinde do­ğallığından bir şey yitirmez bu ses. Geleneksel halk şiirimizin toprağı, devra­nı, sevgiyi, acıyı, direnmeyi simgeleyen sözcüklerinden kaynaklanma beceri­sini koruduğu zaman da özgün renkler kazanır.

Bütün içinde bağımsız görünen parçalarda yer yer ölçüden ve uyaktan çekinmez Enver Gökçe. Kendini geniş ölçüde bildiriyle yükümlü tuttuğu için her olanağı kullanarak şiirselin dışına düşmemeye çalışır. Bu dengeyi yitirdiği yerdeyse 46’ların ortak söyleyiş, ortak dize yapısı, ortak bildiri ha­vasının dışına çıkamaz. Bu evrenin ürünleri arasında “Dost”, “Mürettip Haşan”, “Oy Beni” gibileri temalara egemenliği, yapıları, iki üç sözcükle kurulan dizelerdeki etki güçleriyle en erişkin düzeyde olanlarıdır. Şairler- Yazarlar Sözlüğü’nde belirttiğimiz gibi, halk şiirini dil olanaklarını ustaca bileşimlere ulaştırma becerisi hem özgün yanını, hem kendisinden sonra ge­len güçlü bir şair, Ahmed Arif üzerindeki etkisini ortaya koyar. Duyarlık ve coşku, inandığı öğretiyle birleştiği için de genellikle geçmiş-yaşanan-gelecek sürenin birbirini tamamlayan öğeleri olarak işlenmiştir. Ve ince simgelerle,

anımsamalarla, çağrışımlarla verilir. Bu nedenle tanımlamaların sakatladı­ğı dizeler, güçlü yapılara oranla (hele adlarım belirttiğimiz parçalarda) azınlıkta kalır. Nedir ki, öykü ağır basınca (İbrahim’in özellikle ilk bölü­mü) Rıfat İlgaz’ın dize yapısını benimseyen şairin, coşkuya kapılınca (39 Harbi’nin özellikle son bölümünde) bu yetkinliği koruduğu söylenemez. 1950’den sonraki şiirlerinden Yusuf ile Balaban’ı oluşturan parçalardaysa 25 yaş evresinin doğal sayılacak kusurlarından kurtulmuş, bilinçlenme aşa­masındaki insanı özgün dizelerle yansıtmayı başarmıştır.

ŞİİR KİTAPLARI

Kaynak: Çağdaş Türk Edebiyatı 3, Cumhuriyet Dönemi 1, Şükran KURDAKUL, 1994, Evrensel Basım Yayın.

İlgili Makaleler