Edebi Şahsiyetler

Enis Mevlevi Kimdir, Hayatı, Sanatı, Hakkında Bilgi

Enîs Mevlevi (ö. 1159/1746) Osmanlı hattatı ve Kahire Mevlevîhânesi şeyhi.

Edirne’de doğdu. Asit adı Abdullah’tır. Medrese tahsilini tamamladıktan sonra Edirne Mevlevîhânesi Şeyhi Enis Receb Dede’ye intisap etti ve ona mensubiyeti sebebiyle Enîs Mevlevi diye tanındı. Enîs Receb Dede’den hilâfet aldıktan sonra Mısır’a giderek Kahire Mevlevîhânesi’ne şeyh oldu. Hat sanatını Mısır’ın tanınmış hattatlarından Muhammed Nûrîel-Mısrî’den öğrendi. Bu arada hac vazifesini yerine getirdi. Sülüs ve nesih yazıların­daki başarısı sebebiyle zamanının önde gelen hattatları arasına giren Enîs Mev-levî, irşad görevinin yanı sıra çeşitli ül­kelerden gelen müslüman talebelere hat sanatını öğreterek Osmanlı hat üslûbu­nun diğer İslâm ülkelerinde yayılmasına hizmet etti. Şeyh Ahmed, Şeyh Mustafa Dede b. Muhammed, Mîr İskender b. Ebû Bekir Paşa, Mîr Süleyman Ebû Bekir gi­bi meşhur hattatlar onun talebeleridir.

Vefatında Kahire Mevlevîhânesi’ne def­nedilen Enîs Mevlevî için Müstakimzâde. “Yazar bâbâyı kalem tevh-i kabre tâ-rîhin / Enîs Dedem ede bakide hüsn ü hattı celîs” ta’miyeli beytini tarih düşür­müştür.

Suyolcuzâde Mehmed Necîb, III. Ah­med ve I. Mahmud dönemlerinde Enîs Mevlevî ile görüştüğünü, onun pek çok mushaf-ı şerif ve kıta yazdığını kayde­der. 1138 (1725) yılında yazdığı bir De-lâ^ilü’l-hayrat nüshasının eline geçtiği­ni söyleyen Ahmed Bâdî Efendi de Enîs Mevlevi’nin çok sayıda eser istinsah et­tiğini bildirir. Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’ndeki 1155 (1742) tarih­li bir mushafı ile Kubbealtı Kültür ve Sanat Vakfı Ekrem Hakkı Ayverdi Hat Koleksiyonu ve Topkapı Sara­yı Müzesi Kütüphanesi’nde bulunan iki sülüs-nesih kıta­sı, onun hat sanatında ulaştığı seviyeyi gösteren önemli örneklerdir.

TDV İslam Ansiklopedisi