Enis Mevlevi Kimdir, Hayatı, Sanatı, Hakkında Bilgi
Enîs Mevlevi (ö. 1159/1746) Osmanlı hattatı ve Kahire Mevlevîhânesi şeyhi.
Edirne’de doğdu. Asit adı Abdullah’tır. Medrese tahsilini tamamladıktan sonra Edirne Mevlevîhânesi Şeyhi Enis Receb Dede’ye intisap etti ve ona mensubiyeti sebebiyle Enîs Mevlevi diye tanındı. Enîs Receb Dede’den hilâfet aldıktan sonra Mısır’a giderek Kahire Mevlevîhânesi’ne şeyh oldu. Hat sanatını Mısır’ın tanınmış hattatlarından Muhammed Nûrîel-Mısrî’den öğrendi. Bu arada hac vazifesini yerine getirdi. Sülüs ve nesih yazılarındaki başarısı sebebiyle zamanının önde gelen hattatları arasına giren Enîs Mev-levî, irşad görevinin yanı sıra çeşitli ülkelerden gelen müslüman talebelere hat sanatını öğreterek Osmanlı hat üslûbunun diğer İslâm ülkelerinde yayılmasına hizmet etti. Şeyh Ahmed, Şeyh Mustafa Dede b. Muhammed, Mîr İskender b. Ebû Bekir Paşa, Mîr Süleyman Ebû Bekir gibi meşhur hattatlar onun talebeleridir.
Vefatında Kahire Mevlevîhânesi’ne defnedilen Enîs Mevlevî için Müstakimzâde. “Yazar bâbâyı kalem tevh-i kabre tâ-rîhin / Enîs Dedem ede bakide hüsn ü hattı celîs” ta’miyeli beytini tarih düşürmüştür.
Suyolcuzâde Mehmed Necîb, III. Ahmed ve I. Mahmud dönemlerinde Enîs Mevlevî ile görüştüğünü, onun pek çok mushaf-ı şerif ve kıta yazdığını kaydeder. 1138 (1725) yılında yazdığı bir De-lâ^ilü’l-hayrat nüshasının eline geçtiğini söyleyen Ahmed Bâdî Efendi de Enîs Mevlevi’nin çok sayıda eser istinsah ettiğini bildirir. Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’ndeki 1155 (1742) tarihli bir mushafı ile Kubbealtı Kültür ve Sanat Vakfı Ekrem Hakkı Ayverdi Hat Koleksiyonu ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde bulunan iki sülüs-nesih kıtası, onun hat sanatında ulaştığı seviyeyi gösteren önemli örneklerdir.
TDV İslam Ansiklopedisi