Engelbert Dollfuss Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
Avusturya’da iktidar, 1920-1932 arasında Sosyal Demokrat Parti ve Hıristiyan Sosyalist Parti arasında değişmiş, 1929’dan sonra yaşanan Büyük Dünya Bunalımı’na koşut olarak Avusturya’da ortaya çıkan iktisadi sorunlara çözüm bulunamaması,birbirini izleyen hükümet bunalımlarına yol açmıştı. Dollfuss başbakan olduktan sonra, Alman Nasyonalistleri Partisi başkam Schober’in gündeme getirdiği ve geniş bir kamuoyunun da desteklediği Avusturya’nın Almanya’yla gümrük birliği içine girme önerisine karşı çıktı, iktisadi durumu düzeltmek amacıyla Milletler Cemiyeti’nden 9 milyon sterlin borç alarak karşılığında 20 yıl boyunca Almanya’yla gümrük birliği içine girmeyeceği konusunda bir antlaşma imzaladı. Bu antlaşma, partisinin, Alman Nasyonalistlerimden Sosyalistler’e kadar değişik şiyasetlerce eleştirilmesine yol açtı.
Dollfuss, siyasal ve toplumsal düzenin ancak otoriter bir yönetimle sağlanabileceğini düşünüyordu. Mart 1933’te oylamalarda yolsuzluk yapıldığı konusunda bir sav ileri sürülmesi üzerine meclis başkanıyla iki yardımcısının istifası, ona iktidarı tek başına denetimi altına alabilmesi için uygun koşulları hazırladı. Ülkeyi olağanüstü hal yasasına dayanarak yönetmeye başladı.
Almanya’da 1933 yazında Adolf Hitler’in iktidara gelmesinin ardından, Avusturya’yı Almanya’yla birleştirme doğrultusundaki Nazi propagandası güç kazandı. Dollfuss Avusturya’nın uluslararası konumunu güçlendirmeyi ve Almanya’yla birleşmesini engellemeyi hedefleyen muhafazakâr partileri birleştirmek amacıylaV aterlaendischeFront (Anavatan Cephesi) adlı bir parti kurdu. Öte yandan Almanya’dan kaynaklanan tehdit karşısında İngiliz ve Fransız yardımının etkisiz kalacağım düşünerek İtalyan hükümetiyle işbirliği içine girdi. İtalya’yı müttefik seçmeşinde diğer bir etken iktidarda kalabilmek için Heimwehr (Yurt Savunması) adlı siyasal partinin desteğine ihtiyaç duymasıydı. Heimwehr, I.Dünya Savaşı’nın ardından kurulduktan sonra Italyan faşizminin ilkelerine göre örgütlenmiş, 193Q’da siyasi bir parti halinde gelişmişti. Dollfuss Ağustos 1933’te Riccione’de Benito Mussolini ile buluşarak İtalya’nın Avusturya’nın bağımsızlığını güvence altına alaması konusunda anlaşmaya vardı. Buna karşılık Avusturya Anayasası’nm korporatif ilkelere göre yeniden düzenleneceği ve Heimwehr’in Sosyal Demokrat Partiyi çökertme doğrultusunda yürüteceği eylemlere kısıtlama getirilmeyeceği konusunda söz verdi.
Heimwehr’in Sosyal Demokratlar’a yönelttiği silahlı saldırılar, şubat ortasında iki grup arasında savaşa dönüştü ve Sosyal Demokratlar’m yenilgisiyle sonuçlandı. Dollfuss bu olaydan sonra Vaterlaendisc-he Front dışında tüm partileri yasadışı ilan etti ve hazırladığı yeni anayasayı parlamentoda kalan kendi partisinin üyelerine onaylattı. Yeni anayasada yürütme erkine, yasamanın çok üzerinde denetim hakkı veriliyordu. Seçimle işbaşına gelen hükümet organları, atama yoluyla işbaşına gelen danışma kurullarına dönüştürüldü. Kişi hak ve özgürlükleri sınırlandırıldı. Avusturya devletinin adından cumhuriyet sözcüğü kaldırıldı.
Dollfuss’un diktatörlük yönetimi uzun süreli olmadı. 25 Ağustos 1934’te bir grup Nazi başbakanlığı basarak darbe girişiminde bulundular. Dollfuss öldürüldü, ama Naziler’in darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. Dollfuss’un yerine Kurt von Schushnigg başbakan oldu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi