ENFORMASYON

 

En yaygın kullanımıyla
yönü, içeriği ve köke­ni ne olursa olsun bilgiye enformasyon adı ve­rilir.
Geniş anlamıyla enformasyon, aynı za­manda hangi kategoriye ait olursa olsun
bilgi ve yargı birimlerinin yayın, iletim, saklanma

ve kaydında kullanılan
teçhizat ve alt-yapının tümüne de denilmektedir. Bu ikinci
anlamıyla-enformasyon, Anglo-Saksonların “mass-me-dia” (kille
iletişim araçları) dedikleri yapının etrafında kümeleşen kurumların da tamamını
İçeren sosyal bir alt-sistemi simgeler.

Birincisi çok dar, ikincisi
çok geniş olan bu iki kullanım arasındaki karışıklık XIX.yüzyılın sonlarından
beri bu alanda görülen kargaşalı­ğa bakıldığında daha iyi anlaşılır. Enformasyo­na
ait alt-yapıdakİ gelişmeler, ekonomik faali­yete dayalı tüm diğer sektörlerden
daha ani ol­muştur. Çİzgİ filmler, afişler, cep kitapları, ba­sın gibi yazıya
dayalı alt-yapıdan başka, özel­likle film, plak, radyo, televizyon, telefon
gibi elektronik imkânlar da bu cümledendir.

Sözü edilen
alt-yapının yaygınlık kazanması­nın enformasyonun kendi içeriği üzerinde de
etkili olduğu muhakkaktır. Şimdi acaba mo­dern toplumlardaki enformasyonu
sadece cn-düstriyet yöntemlerle üretilen ve iletilen bir ol­gu gibi algılayıp,
onu köktenci bir şekilde orji-nal bir şey olarak niteleyebilir miyiz? Gerçi di­ğer
“doyumsuz ihtiyaçların tersine enformas­yon, toplumsal yaşamın içinden
çıkan ve tat­min edildikçe azgınlaşan bir İhtiyaçtır, ama özellikle iktidarın
gücünün tatbik noktası ol­duğu kadar, tatbik şartı olarak da
kullanılaget-miştir. Bu ise bazı insanlara diğerlerini kısıtla­mayı ve tabii
buna bağlı olarak da boyun eğ­dirmeyi beraberinde getirir. Enformasyon İkti­darın
gücünü tatbik ettiği noktadır, zira yazılı olsun elektronik olsun, bu araçlar
insanları en-formc etmeye (bilgilendirmeye) dahası düşün­celeri anlatmaya İmkan
tanıyorlar. Örneğin Sovyetler Birliği ve ABD’deki televizyon kul­lanımı aynı
tip sosyal iletişime yol açmamakta­dır. Enformasyon, iktidarın egemenliğinin
şar­tıdır, zira onun ilgilendiği realite üzerinde ege­menlik kurmanın en emin
yolu, ona sahip ol­maktır. Aslında enformasyon İktidar için bir kumardır da.
Enformasyon ağının kontrolünü elde tutmak, hükümetin devamının garantisi­dir.
Beri taraftan bir bireyin veya bir toplulu­ğun enformasyon organlarına ulaşım
yollarım tıkamak (yani onun sesini duyurmasına imkan ıanımak)da aslında onun
varlık hakkını ayaklar allına almak demektir.

Çağımızı belirleyen
faktörlerden başlıcası ol­sa da, enformasyon birikiminin insanların da­ha
sağlıklı bir ‘İletişim’ kurmalarına ve daha doğru düşünmelerine imkan verip
vermediği konusu tartışmalıdır. Zira mevcut dünyadaki enformasyon ağı, en
gelişkin teknolojik dona-nımlarıyla İnsanların zihinlerini öylesine manİ-pule
etmekledir ki, kendisine ‘verilen’ bilgile­rin (enformasyonun) dışında bir
yerlerde, bir bilgi kanalı ya da düşünce menfezi bulama­makladır. Dolayısıyla
günümüz insanı bu bü­yük enformasyon bombardımanına maruz ka­larak gerçek
bilgiyi başka bir ifadeyle ‘kurtarı­cı bİlgi’yi kaybetmektedir. Öyleyse zor da
olsa yapılması gereken şey, enformasyonu nıanipu-lalif bir silah olmaktan
çıkarıp düşünceye, in­sana kapı aralayacak bir bilgi sistemi haline
getirmektir.

(SBA)