Tarihi Şahsiyetler

Emma Goldman Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GOLDMAN, Emma (1869-1940)

Litvanya asıllı kadın eylemci. Anarşizm hareketinin ABD’deki temsilci-lerindendir.

27 Haziran 1869’da Litvanya’nın Kovno kentinde doğdu, 14 Mayıs 1940’ta Kanada’nın Toronto kentinde öldü. Yahudi bir ailenin kızıdır. 1885’te ABD’ye göç ederek Rochester’deki bir tekstil fabrikasında çalışmaya başladı. Bu sırada Alman asıllı sosyalistlerin düzenledikleri siyasi toplantılara ve gösterilere katıldı. 1889’da taşındığı New York’ta Rus anarşist Alexander Berkman’la tanıştı. Onun etkisiyle anarşist oldu.

1892’de Carnegie Çelik Şirketi işçilerinin sendikalaşmasını engellemeye çalışan sanayici Henry Clay’ e karşı Berkman’ın düzenlediği suikastin hazırlıklarına katıldı. 1893’te New York’taki işsizleri dükkânlardaki yiyecekleri yağmalamaya teşvik ettiği için tutuklandı. Serbest bırakıldıktan sonra eylemlerine ara verdi ve bir süre hemşirelik ve ebelik yaptı. 1906’da Berkman hapisten çıkınca, onunla birlikte doğum kontrolü, kadın hakları gibi konularda toplantılar ve eylemler düzenledi. I.Dünya Savaşı’nda askere gitme zorunluluğuna karşı çıkan eylemleri nedeniyle 1917’de Berkman’la birlikte tutuklandı. 1919’da serbest bırakıldı ve ABD yönetimi tarafından smırdışı edildikten sonra SSCB’ye gitti. SSCB’de kısa bir süre kaldıktan sonra çeşitli Avrupa ülkelerinde gezdi. İspanya İç Savaşı’nda anarşistleri etkin bir biçimde destekledi. Bir süre İngiltere ve Fransa’da yaşadıktan sonra Kanada’ya gitti ve orada öldü.

•    YAPITLAR (başlıca): Mother Earth, 1906-1917, (“Toprak Ana”); Anarchism and Other Essays, 1910, (“Anarşizm ve Diğer Denemeler”); The Social Significance of Modem Drama, 1914, (“Çağdaş Tiyatro’nun Toplumsal Önemi”); My Disillusionment in Russia, 1923, (“Rusya’daki Düş Kırıklığım”); Living My Life, (otobiyografi), 1931, (“Hayatımı Yaşarken”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi