Edebi Şahsiyetler

Emil Nolde Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

NOLDE, Emil (1867-1956)

Alman ressam ve grafik sanatçısı. Alman Dışavurumculuğu (Ekspresyonizm) içinde, ülkesinin özelliklerini taşıyan bir anlayış yaratmıştır.

Emil Hansen 7 Ağustos 1867’de Nolde’de doğdu, 15 Nisan 1956’da Seebüll’de öldü. Bir çiftçi ailesinin çocuğuydu. 1884-1888 arasında Flensburg’ da bir mobilya fabrikasında çıraklık yaptı. Sonra Karlsruhe’ye geçti. Burada da hem mobilya oymacısı olarak çalıştı, hem de Sanat ve El Sanatları Okulu’nda derslere devam etti. 1890’da Berlin’de mobilya tasa-rımcılığı yaptı. 1892-1898 arasında da St.Gallen’de bir endüstri tasarımı okulunda dersler verdi. Bir yıl kadar Münih’te Adolf Hoelzer’in (1853-1934) yanında çalıştı. 1906’da Berlin’e yerleşene değin Paris ve Kopenhag’da bulundu. Kısa bir süre Die Brücke’ye (Köprü Grubu) katıldı. Yalnız yaşama ve çalışma alışkanlığından ötürü bu işbirliği uzun sürmedi. 1913-1914 yıllarında Uzakdoğu’ya ve Polenezya’ya giden bir Alman araştırma grubuna katıldı. 1920’lerde Nasyonal Sosyalist Parti’nin ilk yandaşlarından oldu. Büyük Almanya düşüncesine katılıyordu, çünkü kendi de büyük bir Alman sanatı yaratmak amacındaydı. Ancak sonraları resim yapması yasaklanınca ve yapıtları yoz sanat olarak nitelenince, düş kırıklığına uğradı ve partiyle ilişkilerini kesti. Berlin’e gidip gelmesinin dışında yaşamının büyük bir bölümünü Baltık kıyılarında Seebüll’de geçirdi.

Nolde, yüzyılın başında gittiği Paris’te izlenimci (empresyonist) tekniklerden etkilenmesine karşın, kullandığı canlı renkler, sinirli fırça vuruşlarıyla, İzlenimciler’e ters düşen çalkantılı ve kargaşalı düzenlemeler yaratmıştır. Bu yaklaşımı onu dışavurumcu tekniklere yaklaştırmış, ayrıca E.Munch, J.Ensor ve Van Gogh’un yapıtlarına ilgi duymasına neden olmuştur.

Nolde dindar bir kişiydi ve Hıristiyan inancına göre insanların doğuştan işlemeye eğilimli oldukları günahın yarattığı suçluluk duygusu altında eziliyordu. 1910’dan sonra yaptığı resimlerinde, onda bir tutkuya dönüşen bu duyguyu, figüre erotik ve şeytansı nitelikler yükleyerek yansıtmış, ayrıca uyumsuz canlı renklerle bu nitelikleri pekiştirmiştir. – Aynı dönemde yaptığı dinsel konulu resimlerinin bazılarında ruhsal yaşamın mutluluğunu, bazılarında ise dinle düştüğü çelişkiden kaynaklanan umutsuzluğunu ve endişelerini yansıtmıştır. Uzakdoğu’ya yaptığı gezide saf ve katışıksız inancın gücünü anlamış ve bundan sonra da seçkin bir yaşam sürmüştür. Bu değişimine koşut olarak manzara ve natürmortlara ağırlık vermiş, canlı renkleri kullanmayı sürdürmekle birlikte serinkanlı ve nesnel bir bakış açısı geliştirmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Resim: Çılgınca Danseden Çocuklar, 1909,. Sanat Salonu, Kiel; Son Akşam Yemeği, 1909, Devlet Sanat Müzesi, Kopenhag; Isa Çocuklar Arasında, 1910, Modern Sanatlar Müzesi, New York; Altın Buzağı Çevresinde Dans, 1910, Devlet Modern Sanat Galerisi, Münih; İsa’nın Yaşamı, 1911-1912, Nolde Vakfı, Seebüll; Hayalciler, 1916, Wallraf-Richartz Müzesi, Köln; Kendi Portresi, 1917, Nolde Vakfı, Seebüll; Yıldız çiçekleri ve Ayçiçekleri, ykş. 1920; Değirmen, ykş. 1924, Devlet Modern Sanat Galerisi, Münih. Kitap: Das eigene Leben, 1931, (“Özel Yaşam”); Jabre der Kampfe, 1934, (“Mücadele Yılları”).

•    KAYNAKLAR: M.Gosebruch, Emil Nolde, Water-colours and Dramings, 1972; W.Haftmann, Emil Nolde, 1960.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi