Edebi Şahsiyetler

Elizabeth Gaskell Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GASKELL, Elizabeth (1810-1865)

İngiliz, romancı. Victoria dönemi İngiliz romanınm toplumsal sorunlara yönelen yazarlarındandır.

Elizabeth Cleghom Gaskell, 29 Eylül 1810’da Londra’da doğdu, 12 Kasım 1865’te Holybourne’da öldü. Bir papazın kızıydı. Annesi ölünce, çocukluğu Knutsford kasabasının küçük bir köyünde akrabalarının yanında geçti. On beş yaşında Stratford-upon-Avon’da okula başladıysa da iki yıl sonra bıraktı. 1832’de bir papazla evlendikten sonra dönemin sanayi merkezlerinden Manchester’a yerleşti ve yaşamının sonuna kadar orada kaldı. Oğlunun 1844’teki ölümünün de etkisiyle yazarlığa başladı.

1848’de yayımlanan ilk romanı Mary Barton yoksul bir işçi ailesinin öyküsü etrafında 1840’lar sonu Manchester kentindeki yaşamı yansıtır, işçi sorunları karşısında işverenlerin kayıtsızlıklarını ele alır. Gaskell, bu romanıyla, Thomas Cariyle ve Charles Dickens gibi dönemin ünlü yazarlarının övgüsünü toplamış, Cranford adlı kitabı 1851-1852 arasında Dickens’ın Household Words adlı dergisinde dizi biçiminde yayımlanmıştır.

Yoksulluk, işsizlik, kadının ezilmişliği gibi toplumsal sorunları dile getirme isteği Gaskell’in romanlarının temel kaygısıdır. Sınıf çatışması, kır-kent karşıtlığı ve kadın-erkek eşitsizliği gibi sorunları duygusal, yer yer dokunaklı bir üslupla ele almıştır. Victoria dönemi (1837-1901) Ingilteresi’ndeki acımasız toplumsal koşulların ve katı ahlak yargılarının karşısına Hıristiyan düşüncesinden beslenen bir hayırseverlikle ve toplumsal çelişkileri uzlaştırma kaygısıyla çıkmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Works, (ö.s.), A.W.Wand (der.), 8 cilt, 1906, (“Tüm Yapıtları”). Roman: Mary Barton, 1848; Cranford, 1853; Ruth. 1853; North and South, 1855, (“Kuzey ve Güney”); Sylvia’s Lovers, 1863, (“Sylvia’mn Âşıkları”); Ço«iW! Phyllis, 1864, (“Kuzen Phyllis”); Wives and Daughters, 1866, (“Zevceler ve Kız Çocuklar”). Öykü: Life in Manchester, 1848, (“Manchester’da Yaşam”). Biyografi: Life of Charlotte Bronte, 1857, (“Charlotte Bronte’un Yaşamı”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi