El-Askeri Camii Nerede, Tarihçe, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi

El-Askerî Camii ya da Askeriyye Camii/Türbesi (Arapça: مرقد الامامين علي الهادي والحسن العسكري) (Merkad el-İmameyn Ali el-Hâdi ve Hasan el-Askerî), Irak’ın başkenti Bağdat’ın yakl. 125 km güneyinde bulunan Samarra kentindeki bir türbe ve cami kompleksi olup Şiî Müslümanlar için dünyadaki kutsal ziyaretlerinin en önemlilerindendir. İbadethanenin yapımı 944 yılına tarihlenmektedir. Caminin altın kaplamalı kubbesi Sünni militanların 2006 Şubatında düzenledikleri bombalı bir saldırı sonucu yıkılmış, iki minaresi ise 2007 Haziranında yapılan bir diğer saldırıda tahrip edilmiştir. Bu iki eylem Şii Müslümanlar arasında büyük kargaşaya neden olmuştur. Yapının o zamana değin ayakta kalmış olan saat kulesi ise Temmuz 2007’de tahrip edilmiştir.

Yapının önemi, ibadethane özelliğinden ziyade, Şiî itikadında masumiyetine inanılan 12 İmam’ın 10. ve 11. olan İmam Ali Naki (El-Hadi) ile oğlu ve halefi Hasan el-Askeri‘nin türbesi olmasına bağlıdır. Bu iki İmam için, camiye adını veren ‘El-Askeriyyeyn’ (iki Askerî) lakabı da kullanılmaktadır. Camide ayrıca gaybette olduğuna inanılan 1

2. İmam olan Mehdi’nin annesi Nergiz Hatun da defnedilmiştir. Türbenin bitişiğinde, Mehdi’nin ilk küçük gaybete girdiği rivayet edilen yerin üzerine kurulmuş olan bir diğer bina da vardır.

Askeriyye Türbesine ayrıca ‘İmameyn Türbesi’ de denmektedir.

Time dergisi, 2006’daki bombalı saldırı münasebetiyle yayınladığı bir yazıda cami hakkında şunları bildirdi:

« El-Askeri Camii Şiî İslam’ın en kutsal yerlerinden bir tanesidir. Bu camiden daha büyük üne sahip sadece Necef’teki İmam Ali Türbesi ve Kerbela’daki İmam Hüseyin Türbesi sayılabilir. Samarra’nın Sünnî sakinleri de El-Askeri Camiine hürmet etmektedirler. ‘Türbenin üzerine yemin ederim’ deyimi, her iki cemaat arasında yaygındır. »

Tarihçesi

10. İmam Ali Naki ve 11. İmam Hasan el-Askeri, Samarra’nın zamanın halifesi Mutasım’ın ‘Askar ul-Mutasım’ denen askeri bölgesinde ev hapsinde tutuluyorlardı. Bu nedenle bu iki İmam için askeri bölge sakini anlamına gelen “Askeriyyeyn” lakabı kullanılmıştır. İkisi de Mutasım tarafından inşa edilmiş olan caminin yakınındaki Ebu Ahmed Sokağındaki evlerinde ölmüş ve defnedilmişlerdir. Daha sonra yayılan bir söylentiye göre zehirlenerek ölmüşlerdir.

Mabedin son mimari değişikliği Nasreddin Şah Kacar tarafından 1868’de ve altın kubbenin ilave edildiği 1905’de yapılmıştır. 72.000 altın parçası ile kaplanmış ve mavi çinilerle kaplı duvarlarla çevrili kubbe Samarra şehrinin siluetine hakim bir görünüm arz etmekteydi. Kubbe yakl. 20 m çapında 68 m yüksekliğindeydi.

Bombalı saldırılar

2006 saldırısı

22 Şubat 2006’da, yerel saat itibarıyla 6:55’te, camide altın kubbeyi tamamen tahrip eden ve camiye bunun dışında da önemli ölçüde hasar veren patlamalar meydana gelmiştir. Askeri uniformalı, El-Kaide örgütüne bağlı Iraklı Sünnî isyancılardan birkaç kişi daha önce camiye girmiş, bekçileri öldürmüş ve daha sonra patlamaya neden olan patlayıcıları yerleştirmişlerdir. Irak Özel Kuvvetler uniformalı beş ila yedi kişi sabahtan camiye girerek iki tane bomba patlatmıştır.

2007 saldırıları

13 Haziran 2007’de, yerel saat itibarıyla sabah 8 sularında, El-Kaide örgütüne bağlı güçler, caminin ayakta kalmış, her biri 36 m yüksekliğinde olan ve daha önce tahrip edilmiş olan kubbenin her iki yanında duran iki minaresini havaya uçurmuştur. Kimsenin ölmediği olayla ilgili Irak polisi “caminin içinden ve etrafından eşzamanlı iki patlama sesi” olduğunu bildirmiştir. Irakın devlet kanalı El-Irakiyye‘ye göre “yerel yetkililer, minarelere iki adet havan topu atıldığını bildirmiştir.”

Yeniden açılışı

2009 Nisanına kadar, yıkılan altın kubbe ve iki minare yeniden yapılmış ve türbe yeniden ziyaretçilere açılmıştır.