Edward Titchener Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TITCHENER, Edward (1867-1927)

İngiliz, psikolog. Psikolojinin ABD’de deneysel bir bilim olarak yerleşmesine katkıda bulunmuştur.

Edward Bradford Titchener 11 Ocak 1867’de Londra yakınlarındaki Chichester’de doğdu, 3 Ağustos 1927’de New York Eyaleti’nde Ithaca’da öldü. 1885’te girdiği Oxford Üniversitesi Brasenose Colle-ge’da önce klasik diller edebiyatı, sonra biyoloji öğrenimine başlayan Titchener, sonunda psikoloji öğreniminde karar kıldı. Psikolojiyi insan zihnini konu alan deneysel bir bilim olarak gören W.Wundt’ un görüşlerinden etkilenince 1890 sonunda Wundt’un laboratuvarmda çalışmak üzere Leipzig’e gitti. Burada yaptığı araştırmalar sonunda 1892’de doktorasını alan Titchener, o sıralarda İngiltere’de psikoloji henüz ayrı bir bilim dalı olarak kabul edilmediğinden, aynı yıl ABD’ye gitti ve öğretim görevlisi olduğu Cornell Üniversitesi’nde bir psikoloji laboratuvarı kurdu. 1895’te henüz 28 yaşındayken psikoloji profesörü oldu, 1910’da Clark Üniversitesi Psikoloji Bölümü başkanlığına getiridi. 1895-1925 arasında American Journal of Psychology’nin yayınım yönetti, 1904’te Deneysel Psikologlar Demeği’ni kurdu.

Titchener psikolojinin uygulanan değil olup bitenleri betimleyip açıklamaya çalışan, içe bakış (in-trospection) yönteminden yararlanan bir bilim dalı olması gerektiğini savundu. Psikolojinin alanına giren tek konunun bilinç olduğunu ileri sürüp bilim yaşamı boyunca normal, yetişkin insan zihnini araştırmalarına konu edindi. Psikolojiyi deneysel ve sistematik bir bilim dalı olarak gören Titchener bu alanda çalışacak ve öğrenim yapacaklar için yazdığı Experimental Psychology (“Deneysel Psikoloji”) adlı dört ciltlik el kitabında laboratuvar çalışmasına ilişkin önemli bilgiler verdi.

Yaşamı süresince kendini bir psikoloji okuluna bağlı görmeyen Titchener’in görüşleri davranışçı ve işlevselci okullara karşı olanlar tarafından dayanak noktası olarak kullanılmış, bu nedenle de Titchener Yapısalcı Psikoloji Okulu’nun temsilcisi olarak görülmüştür. Geştalt psikolojisinin ABD’de önem kazanmaya başlamasıyla birlikte’ etkisi giderek azalmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): An Outline of Psychology, 1896, (“Bir Psikoloji Taslağı”); Experimental Psychology: A Manual of Laboratory Practice,4 cilt, 1901 -1905,(“Deneysel Psikoloji: Bir Laboratuvar Çalışması Kılavuzu”); A Texthook of Psychology, 1909, (“Psikoloji El Kitabı”); A Beginner’s Psychology, 1915, (“Yeni Başlayan İçin Psikoloji”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi