Edouard Belin kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Edouard Belin kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1876-1963) Fransız mühendis. Kendi adıyla anı­lan belinograf aygıtını gerçekleştire­rek, bugünkü telefoto tekniğinin ilk uygulayıcılarından olmuştur. 5 Mart 1876’da Haute-Saöne idare bölgesinin merkezi Vesoul’de doğdu. Kendisinden önceki çalış­maları değerlendirerek 1907’de belinograf adlı aygıtı geliştirdi ve aynı yıl Paris’ten Lyon’a, oradan da Bordeaux’ya telefon hatlarıyla fotoğraf göndermeyi başararak uzak mesafeler arasında ilk telefoto iletişi­mini gerçekleştirdi. Daha sonra Rueil-Malmaison’da bir laboratuvar kurarak belinografın ticari üretimine geçti ve 1921’de Fransa’daki laboratuvarı ile ABD’deki Annapolis kenti arasında ilk okyanus aşırı telefoto bağlantısını sağladı. Birkaç yıl içinde sistemi hemen tüm Avrupa ülkelerince benimsenen Belin, 4 Mart 1963’te İsviçre’nin Territet kentinde öldü.

Yazı, resim, fotoğraf gibi hareketsiz görüntüleri uzaktaki bir alıcıya iletme düşüncesi, 19.yy’da, özel­likle telgrafın bulunmasından sonra doğdu. Belin’e gelinceye değin tekniğin elektrokimyasal yönlerini araştıran ingiliz kimyacı Hunphry Davy ile İskoç elektrik mühendisi Alexander Baın (1810-1877), ilk uygulama denemelerini yapan İtalyan Giovanni Caselli (1815-1891), İngiliz F. C. Baewell, ABD’li Elisha Gray (1835-1901), İngiliz Edward Alfred Cowper ve Alman fizikçi Arthur Korn (1870-1945), bu alanın öncüleri oldular. Gerçekten de Davy’nin potasyum ivodür gibi birtakım kimyasal maddelerin elektrik akımıyla ayrışarak renk değiştirdiğini açıklaması, 1843’te Bain’e bu elektrokimyasal yöntemi telgrafa uyarlama düşüncesini esinlemişti. Ancak bu düşünce­yi uygulayarak bir görüntüyü belli bir uzaklığa iletebilecek ilk düzenekleri yapan Caselli ile Bakewell’dir. Caselli’nin pantelgrafında, vericiyi oluşturan tarak biçimindeki bir kolun tüm dişleri elektrik telleriyle alıcıdaki ikinci bir tarağın dişlerine bağlan­mıştı ve verici tarak kabarık harflerin üzerinde dolaştıkça elektrik akımı alıcı tarağa geçiyor, o da kimyasal bir sıvı emdirilmiş kâğıdın üzerinde aynı izleri çiziyordu. İlk kez 16 Şubat 1865’te Paris ile Lyon arasında uygulamaya konulan bu yöntem yazı iletimi için uzun bir süre kullanıldı.

Öte yandan İngiltere’de, yine Bain’in düşünce­sinden yola çıkan Bakewell, 1850’de faksimile telgraf aygıtını yaptı. Bu aygıtta, döner bir silindire sarılmış elektrik iletken bir folyo üzerine, yalıtkan bir madde­ye batırılmış özel bir kalemle istenilen şekil çiziliyor; elektrik akımına bağlı bir uç bu silindiri tarayıp alıcıdaki silindire sarılı, kimyasal bir madde emdiril­miş kâğıdın üzerinde akımın geçtiği noktaları kararta­rak iz bırakıyordu. Vericideki iletilecek görüntüyü tarayan kalemin ya da yazıcı ucun hareketini elektrik sinyallerine dönüştürerek alıcıya ileten teletografı ise 1895’e doğru, ABD’de Gray ile İngiltere’de Cowper hemen hemen aynı zamanda gerçekleştirdiler. Birkaç yıl sonra Korn, görüntüyü elektrik yoluyla tarayan Bakewell’in sistemine optik tarama yöntemini uygu­layarak vc fotosel kullanarak, 1903’te bugünkü telefo­to tekniğinin temelini attı.

Belin’in aygıtı da, tümüyle Bakewell ilkesine ve Korn’un fotoselli düzeneğine dayanır. Bir ışık demeti silindire sarılı fotoğrafın çok küçük alanlarını kısa zaman aralıklarıyla art arda taradıktan sonra bir fotosele gönderilir: taranan her noktanın açıklık koyuluk derecesine göre yoğunluğu değişen ışık fotosele uygulanan 1500 Hz frekansındaki taşıyıcı akımın genliğini de değiştirir. Bu modüle edilmiş akım, telle (telefoto) ya da radyo dalgalarıyla (radyo­foto) alıcıya iletildiğinde, görüntünün her noktası, alıcıdaki ışığa duyarlı kâğıdın üzerinde aynı koyuluk­ta belirir.

Çin yazısını mors alfabesiyle iletme olanağı olmadığından, 1925’ten sonra Çin’de telgraf haberleş­mesinde belinograf kullanılmaya başlandı. Ardından günlük İskoç gazetesi The Scotsman 1928’de Londra ve Edinburgh bürolarında belinograflar kurdu. Türki­ye’de ilk kez II. Dünya Savaşı sırasında Anadolu Ajansı’nın büroları, savaş görüntülerini telefotoyla aldılar ve böylece 1940’larda tüm Avrupa basını telefoto ağıyla donatılmış oldu.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983