Edmund Barton Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

BARTON, Sir Edmund (1849-1920)

Avustralyalı hukukçu ve devlet adamı. Avustralya’nın sömürge konumundan kurtulması için çalışmış ve özerk Avustralya Devleti’nin ilk başbakanı olmuştur.

18 Ocak 1849’da Sydney’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Sydney’de yaptı. 1871’de Sydney Üniversitesi’nden hukuk diplomasını aldı. 1871-1879 arasında avukatlık yaptıktan sonra Yeni Güney Galler Eyaleti’nin Yasama Meclisi’ne seçildi. 1883’ü izleyen dört yıl boyunca meclis başkanlığı yapan Barton, 1889’da ve 1891-1893 arasında başsavcılıkta bulundu.

1890’larda bugünkü Avustralya’yı oluşturan altı sömürgenin bir federasyon halinde birleşmesi ve İngiltere’den özerklik alması için çaba gösterdi. Avustralya’nın İngiliz Milletler Topluluğu içinde özerk konuma sahip bir devlet olması için yapılan çalışmalar, İngiltere’ye karşı bir mücadeleden çok, İngiliz parlamentosunun ve krallığın onayını alacak bir anayasanın hazırlanması biçiminde gelişiyordu. 1891’de Sydney’de toplanan Federal Meclis’te özerk Avustralya Cumhuriyeti’nin (Commonwealth of Australia) oluşturulması hakkındaki yasa tasarısının hazırlanmasına katılan Barton, Yeni Güney Galler bölgesindeki federalistlerin başkanlığını üstlendi.

1894-1897 arasında sömürge hukuk sisteminin engellemelerine karşın, Barton bağımsızlık sorununu halka götürerek yeni bir Federal Meclis’in toplanması için kamuoyu oluşturdu. 1897’de toplanan Federal Meclis’e Yeni Güney Galler bölgesindeki oyların dörtte üçünü alarak girdi ve Anayasa Komisyonu’nun başkanı oldu. Komisyonun hazırladığı tasarı altı sömürge bölgesinin temsilcilerince onaylanınca, Barton tasarıyı İngiliz Hükümeti’nin onayına sunmakla görevlendirilen kurulun başkanlığına getirildi.

İngiltere, 9 Temmuz 1900’de özerk Avustralya Cumhuriyeti’nin (Commonwealth of Australia) kuruluşunu bir yasayla kabul etti. Barton ise 1 Ocak 1901 ’de ilk Avustralya Bakanlar Kurulu’nun başkanlığına seçildi. 1902’de hizmetlerinden ötürü “Şövalye” sanını aldı.

Barton yönetiminin ilk adımlarından biri Göçü Sınırlandırma Yasası’nı çıkartarak, Avrupalı olmayan göçmenlerin Avustralya’ya girmesini engellemek oldu. Avustralya’yı beyaz ırkın tekeline alan bu yasanın çıkarılmasından sonra, Barton meclisteki parti çekişmelerinden rahatsız olduğu gerekçesiyle 1903’te görevinden ayrılarak yeni kurulan Avustralya Yüksek Mahkemesi’ne yargıç oldu. 7 Ocak 1920’de bir kalp rahatsızlığından ölene değin bu görevde kaldı.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi