Edebi Şahsiyetler

Edgard Varese Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VARESE, Edgar (1883-1965)

Fransız asıllı ABD’li besteci. Elektronik müziğin öncülerindendir.

22 Aralık 1883’te Paris’te doğdu, 6 Kasım 1965’te New York’ta öldü. Matematik ve fen bilimleri eğitimi gördü. 1904’te Schola Cantorum’da V.d’Indy ve Albert Roussel’den (1869-1937) kontrpuan, füg ve orkestra şefliği dersleri aldı. 1906’da Paris Kenti Sanat Bursu’nu kazandı. 1907’de Berlin’e taşındı. Burada tanıştığı Ferruccio Busoni’nin (1866-1924) yazıları ve estetik görüşleri onu çok etkiledi. Berlin’de kaldığı süre içinde bir senfoni ve H.von Hofmannstahl’ın librettosu üzerine Oedipus und die Spinx operasını besteledi, ancak daha sonra o güne değin yazdıklarının hepsiyle birlikte bu yapıtlarının da notalarım yok etti. 1915’te New York’a yerleşti. 1919’da Yeni Senfoni Orkestrasının başına getirildi, ancak repertuara soktuğu çağdaş yapıtlara izleyicilerin tepki göstermesi sonucu bu görevinden uzaklaştırıldı. 1921’de kurduğu International Composers’ Guild (Uluslararası Besteciler Loncası) aracılığıyla I. Stravinsky, A.Honegger, D.Milha-ud, A.Schönberg, A.Berg, A.Webern gibi çağdaş bestecilerin yapıtlarının ABD’de ilk kez seslendiril-mesini sağladı. 1926’da Kuzey ve Güney Amerika kıtalarının müziğinin özgünlüğünü korumak amacıyla Pan American Society’i kurdu. 1927’de ABD uyruğuna geçti. ABD’de 1935’e değin yaptığı besteleri, melodi, ritim, armoni, form ve çalgılama öğelerinin alışılmışın dışında kullanılmasından ötürü, büyük tepki gördü. Bu dönemindeki yapıtlarından biri olan Ionisation (iyonlaşma) 41 tahta ve metal vurmalı çalgı ve iki siren için bestelenmişti. Nefesli ve vurmalı çalgılar için bestelenmiş Integrales’de ise büyük kentteki gürültüleri betimliyordu. Varese, 1935-1954 arasında yeni bir yapıt vermedi. Ancak manyetik band üstüne ses kaydetme tekniğinin (manyetofon) gelişmesinden sonra bestelediği Deserts (Çöller) ve Poeme electronique’te (Elektronik Şiir) elektronik olarak üretilmiş seslerle banda kaydedilmiş doğal sesler kullandı.

Varese bestelerinde geleneksel çalgıların sağladığı sınırlı tınılarla yetinmemiş, doğal ya da elektronik yollardan üretilmiş tüm seslerin müziğin malzemesi olabileceğini göstermiştir. Yapıtları 1950 ve 1960’ların öncü bestecilerini etkilemiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Orkestra Müziği: Ameriques, 1925; Arcana, 1926; Ionisation, vurma çalgılar ve iki siren için, 1931, (iyonlaşma); Deserts, nefesli, vurmalı ve elektronik çalgılar için, 1953-1954. Oda Müziği: Hyper-prism, 1923; Integrales, 1923; Octandre, 1924. Çeşitli: Density 21.5, flüt için, 1935, (Yoğunluk 21.5); Poeme electronique, 1958, (Elektronik Şiir).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi