Edgar Sheffield Brightman Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BRIGHTMAN, Edgar Sheffield (1884-1953)

ABD’li düşünür. Amerikan kişiselcilik akımının öncülerindendir.

Holbrook’ta doğdu, Boston Üniversitesi’nde felsefe öğrenimi gördü. Kendisini çok etkileyen hocası Borden Parker Bowne Amerika’da kişiselci akımı ortaya atan ilk filozoftur.

1912-1915 arasında Nebraska Wesleyan’da, 1915-1919 arasında da Wesleyan ve Boston üniversitelerinde dersler verdi. Bu son üniversitede Bowne’m yerini alarak 1925’te profesör oldu ve yaşamının sonuna dek bu görevde kaldı. 1936’da Amerikan Felsefe Kurumu’nun Doğu Bölümü başkanlığını yaptı.

Brightman, kişiselciliği, felsefe görüşleri bağlamında bir aracı olarak kavradı. Ona göre bu açıdan kişiselcilik hem James’in pragmacılığından hem de Royce’un saltık idealizminden üstündür. Pozitivizmi deneycilikle kısıtlanmış olmakla suçlanmasına ve varoluşçuluktan kaçınmasına karşın, Brightman’ın düşüncesi, pozitivizmin dış deneyi (duyu) ile varoluşçuluğun derin boyutunun (değer) kişiselciliğin insan anlayışında bütünleştirilmesi olarak görülebilir.

Hegel’in diyalektiğinden oldukça etkilenen Brightman, tutarlılığı bir formel çelişkisizlik olarak değil, deneyi yorumlama ilkesi biçiminde değerlendirir. Ona göre bir önerme deneyi örgütleyip ı düzenleyebildiği ölçüde doğrudur. Brightman’ın böylece ulaştığı nokta bir çoğulcu idealizmdir. Gerçekliği, biri yaratılmamış ve gerisi yaratılmış, sonlu kişilerden oluşan bir toplum olarak görür. Gerçekliğin doğa değil, tarih olduğunu ileri sürer.

•    YAPITLAR (başlıca): Introductıon to Philosophy, 1925, (“Felsefeye Giriş”); A.Philosophy of Ideals, 1928, (“Ülkülerin Felsefesi”); Personality and Religion, 1934, (“Kişilik ve Din”); Philosophy of Religion, 1940, (“Din Felsefesi”); Nature and Values, (“Doğa ve Değerler”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi