Edgar Morin

Edgar Morin
Morin, 2006
Doğum	Edgar Nahoum 8 Temmuz 1921 (1921-07-08) (96 yaşında) Paris, Fransa
Meslek	Filozof, toplumbilimci

Edgar Morin (Edgar Nahoum) (d. 8 Temmuz 1921), Sefarad kökenli Fransız filozof ve sosyologdur. Akademik disiplinler arasındaki sınırları reddeden disiplinlerarası çalışmalarıyla tanınır.

Yaşamı[değiştir | ]

8 Temmuz 1921 tarihinde Edgar Nahoum adıyla Paris’te doğdu. Paris’te eğitim gördü. II. Dünya Savaşı’nda teğmen rütbesiyle Fransız Ordusu’nda savaştı. Fransa’nın işgalinden sonra, Fransız direniş hareketinde yer aldı ve 1941 yılında Komünist Parti’ye katıldı.

1945 yılında Violette Chapellaubeau ile evlendi ve Almanya’da askeri ataşe olarak görev yapmak üzere karısı ile birlikte Landau’ya yerleşti. 1946’da, Paris’e geri döndü ve Komünist Parti’deki etkinliklerine devam etmek için askerliği bıraktı. Ancak eleştirel tavrından dolayı partiyle arası gitgide açılmaya başladı ve 1951 yılında “Le Nouvel Observateur”a yazdığı bir makalenin ardından partiden ihraç edildi. Aynı yıl Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’ne (CNRS) kabul edildi.

1950’li yıllarda gazetecilik yaptı. 1954-1962 yılları arasında kendi kurmuş olduğu Arguments dergisini yönetti ve Communications ‘in genel yayın müdürlüğünü yaptı. 1959 yılında ilk kitabı, Autocritique yayınlandı. 1989 yılına kadar CNRS’de araştırmacı ve bölüm başkanı olarak görev yaptı. Karmaşık Düşünce Derneği ‘ni kurdu. 1960’da Jean Rouch ile Chronique d’un été filmini çekti.

Felsefi düşünceleri[değiştir | ]

1948-1950 yıllarında kaleme aldığı İnsan ve Ölüm (L’Homme et la Mort), biyoloji ile insan bilimi arasındaki bağlantı ve kopuş noktasını araştırır. Morin, 1973 yılında yazdığı “Kaybolmuş Paradigma” adlı kitabında da aynı konuyu irdeler ve şöyle der: “…tarihöncesi, etnoloji, tarih, sosyoloji, çocuk psikolojisi, yani kısaca psikoloji üzerinde temellenen ölüm antropolojimiz, şimdi kendini gerçekten bilimsel olarak kanıtlamak istiyorsa, biyolojik teyidini bulmalıdır”. “Kaybolmuş Paradigma”, insanlık tarihine yönelik olarak hem bir dönemeç, hem de çıkış noktasına geri dönüş şeklinde değerlendirilmektedir.

Morin’e göre hiçbir bilim hataya karşı bağışık değildir, her bilgi kendi içinde hatalı olma ve yanılsama taşıma tehlikesine açıktır. Akılcılık Batı’nın tekelinde değildir. Batı paradigmaları ayırımcı, ikici ve damgalayıcıdır. Bunun için belirsizi beklemek, yeni ortaya çıktığında onu çarpık paradigmanın içinde konumlandırmaktan kaçınmak ve paradigmayı yeniden gözden geçirmek gerekmektedir.

Morin insanlık tarihinin ilerleme ve gerileme, yenilik ve yıkıcılık çatışkısıyla geliştiğini ve bilimlerin gerçekliği farklı farklı taraflara çekerek, sorumluluk ve dayanışmayı yok ettiğini ileri sürer. Morin’e göre, uzmanlaşma bilgiyi parçalamış; bunun sonucunda felsefe kendi içine kapanmış, iktisat insani bakımdan en geri kalmış bilim olmuştur. Tek boyutluluk yüzünden sorunlar üzerine düşünülemez hale gelinmiş, kör zeka insanı bilinçsiz ve sorumsuz kılmış ve insan bağlam, bütün, çok boyutluluk ve karmaşıklığı göremez hale gelmiştir.

Morin, ortaya koyduğu bu sorunun çözümünün antropoetik olduğunu söyler. Bilgi, kendi konumunu bağlamına oturtmalı, “neredeyiz?”, “nereden geldik?”, “nereye gidiyoruz?” sorularına yanıt aramalıdır.

Morin, bir anlayış etiğinin üç ilkesini verir: (1)Benmerkezcilik, etnikmerkezcilik, toplummerkezciliğin neden olduğu olumsuzluklara karşı iyi düşünmek, (2) durmadan öğrenmek, tekrar öğrenmek ve (3) içebakış ve hoşgörü.

Morin küreselleşmeyi de sorunsallaştırır. Günümüzde kültürlerin çeşitliliği ve küreselleşmenin olağanüstü boyutlarda olduğunu, fakat küreselleşmenin birleştirici mi yoksa parçalayıcı mı olduğunun belli olmadığını söyler. Modernliğin öldüğünü ve insanlığın çok kimlikli bir yeryüzü yurttaşlığına doğru gittiğini ileri sürer.

Morin’e göre demokrasi mükemmel bir sistem değildir, halâ kendi içinde eksiklikleri vardır. Ayrıca demokrasi henüz her yerde gerçekleşmemiştir, totaliter rejimler yeryüzündeki varlığını korumaktadır ve ancak düşünce reformuyla, insanlık siyasetiyle, gerçek hümanizm ve Dünya-Vatan bilinci ile bu konuda bir ilerleme sağlanabilir.

Eserleri[değiştir | ]

• 1951, L’Homme et la mort (İnsan ve Ölüm)
• 1957, Les Stars (Yıldızlar)
• 1969, La Rumeur d’Orléans (Orleans Söylentisi)
• La Méthode (6 cilt) (Yöntem)
  • 1977, La Nature de la nature (Doğanın Doğası)
  • 1980, La Vie de la vie (Yaşamın Yaşamı)
  • 1986, La Connaissance de la connaissance (Bilginin Bilgisi)
  • 1991, Les Idées (Fikirler)
  • 2001, L’Humanité de l’humanité (İnsanlığın İnsanlığı)
  • 2004, L’Éthique complexe (Karmaşık Etik)
• 1970, Journal de Californie (Kaliforniya Günlüğü)
• 1973, Le paradigme perdu: la nature humaine (Kayıp Paradigma: İnsan Doğası)
• 1981, Pour sortir du XX^e siècle, (XX. Yüzyıldan Çıkmak İçin)
• 1982, Science avec conscience (Vicdan ile Birlikte Bilim)
• 1983, De la nature de l’URSS (URSS’nin Doğası)
• 1990, Introduction à la pensée complexe (Karmaşık Düşünceye Giriş)
• 1993, Terre-patrie (Dünya Vatan)
• 1994, Mes démons (Benim Şeytanlarım)
• 1994, La Complexité humaine (İnsanın Karmaşıklığı)
• 1997, Comprendre la complexité dans les organisations de soins
• 1999, L’Intelligence de la complexité (Karmaşıklığın Zekası)
• 1999, Relier les connaissances
• 1999, La Tête bien faite
• 2000, Les Sept savoirs nécessaires à l’éducation du futur
• 2001, Journal de Plozévet, Bretagne (Plozévet, Breton Günlüğü)
• 2002, Pour une politique de civilisation (Bir Uygarlık Politikası İçin)
• 2002, Dialogue sur la connaissance. Entretiens avec des lycéens (Bilgi Üzerine Diyalog. Liseliler ile Birlikte Dinleyiciler)
• 2003, La Violence du monde (Yeryüzündeki Şiddet)
• 2003, Éduquer pour l’ère planétaire, la pensée complexe comme méthode d’apprentissage dans l’erreur et l’incertitude humaine
• 2003, Les Enfants du ciel : entre vide, lumière, matière
• 2004, Pour Entrer dans le XXI^e siècle (XXI. Yüzyıla Girmek İçin)

Kaynaklar[değiştir | ]

• Edgar Morin, “Kaybolmuş Paradigma: İnsan Doğası”, Birey ve Toplum, 1989.
• Edgar Morin, Aşk Şiir Bilgelik, Om, 1999.
• Edgar Morin, Geleceğin Eğitimi İçin Gerekli Yedi Bilgi, İBÜY, 2003.
• Edgar Morin, Dünya Vatan, İletişim, 2001.
• Edgar Morin, Bir Uygarlık Siyaseti, Om, 2000.

Dış bağlantılar[değiştir | ]

Vikisöz’de Edgar Morin ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• “Edgar Morin: Kısmi Bir Tanıtım” makalesi (A. Montuori, California Institute of Integral Studies)
• “Edgar Morin’e Yapılan Haksızlık” makalesi (Doug Ireland)
• UNESCO’nun web sitesinde Edgar Morin ile yapılan bir röportaj ve Morin’in kısa biyografisi
• Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın web sitesinde Edgar Morin ile yapılan bir röportaj ve Morin’in biyografisi
• Edgar Morin hakkında İspanyolca bir site