Tarihi Şahsiyetler

Ebu Said Bahadır Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

EBU SAİD BAHADIR (1305-1335) İlhanlı hükümdarı. Sünnilik’i resmi mezhep yapmıştır.

2 Haziran 1305’te Azerbaycan’da doğdu, 30 Ekim 1335’te öldü. Ilhanlı hükümdarı Olcaytu’nun oğludur. Henüz 7 yaşındayken atabeyi Sevinç’in gözetimi altında Horasan valiliğine atandı. Babası Olcaytu’nun 1316’da ölmesi üzerine Nisan/Mayıs 1317’de İlhanlı hükümdarı oldu. Yaşının küçüklüğü nedeniyle saltanatının ilk on yılı devleti, melikü’l ümera (beylerbeyi) Emir Çoban yönetti.

Bu dönemde komşu devletlerle yapılan savaşlarla İlhanlı Devleti’nin toprakları genişletildi. Horasan’ı ele geçirmek üzere 1318’de ayaklanan Çağatay şehzadesi Yasavur, üzerine gönderilen Emir Hüseyin Celâyir ve Doğu Horasan hükümdarı Melik Gıyaseddin Kert tarafından bozguna uğratıldı. Ardından Emir Çoban komutasındaki İlhanlı güçleri Kuzey Kafkasya’yı ele geçirmek isteyen Altın Orda hükümdarı Özbeg Han’ı Kür (Kura) Irmağı kıyısında bozguna uğratarak buraları da Ilhanlı topraklarına kattılar. Emir Çoban’ın bu savaşta yeterince çaba göstermeyenleri cezalandırması üzerine bazı Moğol beyleri ayaklandı. Ebu Said de Mayıs 1319’da Miyaniç’teki ayaklanmacılara karşı yapılan savaşa katıldı ve gösterdiği başarılar nedeniyle Bahadır sanını aldı.

1323’te Memlukler’le bir barış antlaşması yapılarak yıllardır süren düşmanlığa son verildi. Kuzey sınırlarının güvenliği sağlandı. Ebu Said başa geçtiğinde Rum (Anadolu) valiliğine atanan Emir Çoban’m oğlu Timurtaş (Demirtaş) Bizanslılar’a ve Türkler’e İlhanlı egemenliğini kabul ettirdi. Ancak daha sonra bağımsızlığını ilan ederek kendi adına para bastırıp hutbe okuttu. Ebu Said, Emir Çoban komutasında gönderdiği güçlerle Timurtaş’ın ayaklanmasını bastırdı ve bağışlayarak yeniden Rum valiliğine getirdi. Bir süre sonra Emir Çoban’la anlaşmazlığa düşen Ebu Said, Emir Çoban’la oğullarını öldürttü. Bu olayın ardından İlhanlı askerlerinin büyük bir bölümü ayak-landıysa da bu hareket kısa bir süre sonra bastırıldı.

Sanatsever bir hükümdar olan Ebu Said aynı zamanda hattattı. Saltanatı sırasında bayındırlık ve eğitim işlerine önem verdi. Babası Olcaytu döneminde kabul edilen Şiilik yerine Sünnilik’i resmi mezhep yaptı.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler