Earl Wilbur Sutherland Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

SUTHERLAND, Earl Wilbur (1915-1974)

ABD’li fizyoloji ve farmakoloji uzmanı. Hormon etkisinin ilgili organlara iletilmesinde aracı rolünü oynayan çevrimsel adenozin monofosfatı ayırıp tanımlamıştır.

19 Kasım 1915’te Kansas Eyaleti’ndeki Burlingame’de doğdu, 9 Mart 1974’te Florida’nın Miami kentinde öldü. 1937’de Topeka’daki Washburn College’da lisans, 1942’de Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde doktora öğrenimini tamamladı ve II. Dünya Savaşı’ndan sonra aynı üniversitede öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1953’te farmakoloji profesörü olarak Cleveland’daki Case Western Reser-ve Üniversitesi’ne, 1963’te fizyoloji profesörü olarak Nashville’deki Vanderbilt Üniversitesi’ne, ölümünden bir yıl sonra da Miami Üniversitesi Tıp Fakültesi’ ne geçen Sutherland, çevrimsel adenozin monofosfa-tın ayrılması ve metabolizma süreçlerindeki işlevinin anlaşılmasıyla sonuçlanan çalışmaları nedeniyle 1971 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü almıştır.

Adrenalin gibi bazı hormonların karbonhidrat metabolizmasını düzenleyici etkisini araştıran Sutherland, hormonların ilgili organı sanıldığı gibi doğrudan doğruya etkilemediğini, bazı kimyasal maddelerin bu süreçte aracı rolü oynadığını farketmişti. 1959’da, adenozin — 3′, 5′ —çevrimsel monofosfat (çevrimsel AMP ya da çAMP) adıyla bilinen bu maddeyi ayırdı ve bir hormonun, çAMP üretiminden sorumlu olan enzimi uyararak hücredeki çAMP düzeyini yükseltip azalttığını ve etkisini bu yolla sağladığını açıkladı. Sutherland’ın deyimiyle “ikincil haberci” ya da “aracı” görevini üstlenen çAMP, tüm canlıların dokusunda bulunan ve hormon etkinliğinde temel rol oynadığı için tüm metabolizma süreçlerinde yer alan bir nükleotittir. Hormonların hücre zarından içeri girmeksizin hücre içi süreçleri nasıl düzenleyebildiğini de açıklayan ikincil haberci kavramı biyokimya araştırmalarına yeni bir yön vermiş, on yıl içinde benzer işlevi olan başka çevrimsel nükleotitler de tanımlanmıştır. Öte yandan, çAMP’ın metabolizma bozukluklarındaki sorumluluğunu araştıran biyokimyacılar, manyakodepresif psikoz ile çAMP düzeyi arasında ilişki olduğunu, bazı türden kanserli hücrelerin oluşumunda da gene bu maddenin rol oynadığını açıklamışlardır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi