E. T. A. Hoffmann Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HOFFMANN, E.T.A. (1776-1822)

Alman, yazar. Düşle gerçekliğin iç içe geçtiği fantastik öyküler yazmıştır.

Ernst Theodor Amadeus Hoffmann 24 Ocak 1776’da Königsberg’te (bugün Rusya’da Kaliningrad) doğdu, 25 Haziran 1822’de Berlin’de öldü. Aslında Wilhelm olan küçük adını, Mozart’a karşı beslediği sevgiden ötürü Amadeus olarak değiştirmiştir. Babası hukukçuydu. Hoffmann da, asıl ilgisinin müziğe ve resme yönelik olmasına karşın, babası gibi hukuk okudu. Glogau, Berlin ve Posen’de memur olarak çalıştı. 1802’de yayımlanan bir karikatüründen ötürü Plozk’a sürgüne yollandı. 1804’te, o zaman Prusya sınırları içinde olan Varşova’ya gitti. Bundan sonra yaşamını ressam, yazar, karikatürcü ve besteci olarak kazandı. Goethe ve Clemens Brentano (1778-1842) gibi yazarların oyunlarına müzik yazdı. 1808’de Bamberg’te önce orkestra şefliği, sonra bestecilik yaptı. Ritter Gluck (“Şövalye Gluck”), Don Juan, Der goldene Topf (“Altın Kâse”) gibi kitaplarını da Bamberg’te yazdı. Phantasiestücke nach Callots Manier (“Callot Üslubunda Düşsel Parçalar”) adı altında derlediği anlatılarındaki Kreisler tipinde kendini yansıttı. 1813’te Dresden ve Leipzig’te çalıştıktan sonra 1814’te Berlin’e gitti. Yargıç olarak hukuk alanında çalışmalarına döndü, ölünceye değin Berlin’de kaldı.

Hoffmann yaşamı boyunca bir türlü bağdaştıra-madığı iki alan olan hukukla sanat arasında gidip gelmiştir. Onun bu ikilemi yapıtlarında da izlenir. Onlarda da gerçek dünyayla düşsel dünyayı ayırarak gerçekliği bölmeye çalışmıştır. Yaşamın karanlık yanlarıyla gizli güçler, tutkular ve kötülüklerle ilgilenmiştir. Ona göre, edebiyat, güzel bir yanılsama olarak, gerçekliğin karanlık yanlarını alaycı bir biçimde ortaya çıkarmakta, böylece gerçeklikle gerçeklik görüntüsü, uyanıklıkla düş arasındaki ayrımlar iç içe geçmekte, sınırlar kaybolmaktadır. Hoffmann yazdığı romantik masallar ve düşsel anlatılarla Musset, By-ron, Scott ve Poe gibi yazarları etkilemiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Ritter Gluck, 1809, (“Şövalye Gluck”); Don Juan, 1812;Der goldene Topf, 1812,(“Altın Kâse”); Phantasiestücke nachCallots M amer, 4 cilt, 1814-1815,(“Callot Üslubunda Fantastik Parçalar”); DieElixie-re des Teufels, 1815-1816, (“Şeytan İksiri”); Nachtstücke, 1817, (“Gece Parçalan”); Die Serapionsbrüder, 1819-1821; Die Lebensansichten des Katers Murr, 1820-1822, (“Erkek Kedi Murr’un Yaşamından Görüntüler”); Gesammelte Schriften (V.G.Ellinger yay.), 15 cilt, 1927, (“Bütün Yapıtları”).

•    KAYNAKLAR: W.Bergengruen, E.T.A.Hoffmann, 1939; P.Greeff, E.T.A.Hoffmann als Musiker, 1948;
H.W.Hewett-Thayer, E.T.A. Hoffmann, 1948; H.Meyer, “Die Wircklickeit E.T.A. Hoffmanns”, Von Lessing bis Thomas Mann, 1959; J.F.A. Ricci, E.T.A. Hoffmann (bibliyografya içerir), 1947; J.Voerster, 160 Jahre E.T.A. Hoffmann-Forsbung 1805-1965, 1967.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi