Din ve Toplum

DÜNYADA DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ: FARKLI MODELLER

DÜNYADA DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ: FARKLI MODELLER

Dünyada değişik modeUere dayalı din-devlet ilişkilerinin olduğu­nu açıklayabilmek.

Bugün dünya üzerinde dinle devlet arasındaki ilişki bağlamında genel olarak bir­kaç model geliştiğini görüyoruz. Bunlardan biri başta Amerika, Fransa ve bazı Av­rupa ülkelerinde gelişmiş olan ayrılık ilkesine dayalı laik modeldir. Laik model aşağıda görüleceği gibi her ülkede farklı bir uygulama biçimine sahip olmasına rağmen genel olarak dinle devletin birbirinden ayrılışını öngören bir sistemdir. Bir diğer model yine yaygın olarak Avrupa’da görülmekte olan dinle devletin birlikte­liğine dayanan karma modeldir. Karma modelde sistem laik olmasına rağmen dev­letin resmî bir dini vardır ve devlet yöneticileri aynı zamanda dinî kurumun da ba­şıdır. Dünyada dinle devlet arasındaki ilişkiyi düzenleyen üçüncü bir modelde ise devletle din içiçe geçmiş ve dinî kurallar devletin işleyişinde önemli bir yer tutmuş­tur. Bunun da genel olarak iki biçimi vardır. Bunlardan biri Iran ve Vatikan gibi ül­kelerde görülen teokratik model; diğeri ise Suudi Arabistan, Yemen, Pakistan, İs­rail vb. ülkelerde görülen yarı teokratik modeldir. Teokratik veya yarı teokratik modeller genel olarak İslam dünyasında daha fazla yaygındır.