DÜNYADA DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ: FARKLI MODELLER
DÜNYADA DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ: FARKLI MODELLER
Dünyada değişik modeUere dayalı din-devlet ilişkilerinin olduğunu açıklayabilmek.
Bugün dünya üzerinde dinle devlet arasındaki ilişki bağlamında genel olarak birkaç model geliştiğini görüyoruz. Bunlardan biri başta Amerika, Fransa ve bazı Avrupa ülkelerinde gelişmiş olan ayrılık ilkesine dayalı laik modeldir. Laik model aşağıda görüleceği gibi her ülkede farklı bir uygulama biçimine sahip olmasına rağmen genel olarak dinle devletin birbirinden ayrılışını öngören bir sistemdir. Bir diğer model yine yaygın olarak Avrupa’da görülmekte olan dinle devletin birlikteliğine dayanan karma modeldir. Karma modelde sistem laik olmasına rağmen devletin resmî bir dini vardır ve devlet yöneticileri aynı zamanda dinî kurumun da başıdır. Dünyada dinle devlet arasındaki ilişkiyi düzenleyen üçüncü bir modelde ise devletle din içiçe geçmiş ve dinî kurallar devletin işleyişinde önemli bir yer tutmuştur. Bunun da genel olarak iki biçimi vardır. Bunlardan biri Iran ve Vatikan gibi ülkelerde görülen teokratik model; diğeri ise Suudi Arabistan, Yemen, Pakistan, İsrail vb. ülkelerde görülen yarı teokratik modeldir. Teokratik veya yarı teokratik modeller genel olarak İslam dünyasında daha fazla yaygındır.