Döviz piyasası Nedir? Döviz piyasası Anlamı ve Hakkında Bilgi

Döviz piyasası nedir? (Ticari terimler kategorisi) (Foreign exchange market) Ulusal paraların birbirine dönüştürülmesini sağlayan piyasa, döviz borsası. Mal piyasalarından farklıdır. Alıcı ve satıcılar bu piyasada hemen hemen hiç karşılaşmazlar. Her ülkede döviz işlemlerinin yoğunlaştığı bir mali merkez vardır. Bunlar genellikle belli başlı Menkul Kıymetler Borsalarınm bulunduğu kentlerdir. New York, Londra, Tokyo, İstanbul gibi. Bununla birlikte, döviz borsalan geleneksel borsa tanımında olduğu gibi alıcı ve satıcıların toplandıkları kapalı yerler değildir. Bu piyasalar bankalardan, döviz ticareti yapan öteki mali kurumlardan ve döviz simsarlarından oluşur. Alıcılar döviz taleplerini bu kurumlardan karşılarlar, satıcılar da dövizlerini bunlara satarlar. Dünyanın neresinde bulunurlarsa bulunsunlar, döviz işlemi yapan kurumlar en hızlı haberleşme araçlarıyla sürekli bir iletişim içindedirler. Bilgisayarla haberleşmenin gerçekleştirildiği günümüz dünyasında, bütün dünya piyasalarındaki gelişmeleri aynı anda izlemek olanağı vardır. Dolayısıyla bir piyasadaki fiyat gelişmelerinden anında öteki piyasalar haberdar olmakta ve böylece piyasalar arasında bütünlük sağlanmaktadır. Diğer bir deyişle, döviz piyasaları dünya çapında bütünleşmiş tek bir piyasa durumunda olan piyasalardır. Bunun dışında, döviz piyasaları öteki piyasaların özelliklerini taşırlar. Bu piyasalarda da alıcılar, satıcılar ve fiyatlar vardır. Alıcılar, örneğin mal veya hizmet ithal etmek, ya da dış yatırım yapmak isteyen ve bu amaçla döviz talep eden kimselerdir. Satıcılar ise tersine, mal ve hizmet ihracından ya da yurt dışından sermaye ithal edip döviz kazanan ve bu dövizleri arz ederek ulusal para talep eden kişilerdir. Bu piyasalarda ayrıca Spekülatörler hem alıcı, hem de satıcı olarak faaliyette bulunurlar. Dövizin dünva çapındaki arz ve talebine göre döviz kurları oluşur. Farklı coğrafi piyasalarda uygulanan kurlar arasında bir uyum vardır. Bu uyum döviz arbitrajı sayesinde sağlanır. Kıtalar arasındaki zaman farkı dolayısıyla bir gece ve gündüz dönemi içinde dünyadaki döviz bor. salarmdan en az bir tanesi açıktır. Örneğin ABD’nin batısında San Fransisco’da bankalar kapandığı saatlerde Uzak Doğu’da Tokyo, Hong Kong ve Singapur’da mesai saatleri henüz yeni başlamıştır. Uzak Doğu borsaları kapandığında Orta Doğu borsası iki saattir faaliyette olup Avrupa piyasalarında mesai saatleri yeni başlamaktadır. Londra’nın, coğrafi konumu itibarıyla, Uzak Doğu, Orta Doğu ve Kuzey Amerika ile ortak çalışma saatleri vardır. Bu saatlerde iş hacmi çok büyük ölçüde artar. 24 saat boyunca en az bir borsamn açık bulunması dolayısıyla günün ve gecenin her saatinde döviz kurlarında değişme olasılığı söz konusudur. Döviz piyasasında bankalar iki tür işlem yaparlar. Birisi kendi aralarında yaptıkları döviz alım satımı işlemleridir. Bunlara Döviz İnterbankı işlemleri adı verilir. Bunlar piyasanın en büyük bölümünü oluşturur. O nedenle “toptan” döviz piyasası işlemleri diye de adlandırılırlar. Bunun yanında bankaların müşterileriyle yaptıkları daha ufak hacimlerdeki işlemler vardır. Bunlar da “perakende” döviz piyasasını oluşturur. ABD, Kanada, İngiltere ve diğer bazı ülkelerde döviz piyasaları “informel” piyasalardır. Bunlar yukarıdaki tanımlamalara uygun biçimde döviz işlemi yapan bankalar (ve öteki kurumlar) arasındaki sürekli haberleşme ile oluşan, başka bir örgüt yapısına sahip bulunmayan piyasalardır. Oysa Fransa, Almanya ve İskandinav ülkelerinde döviz borsaları daha formel bir yapıdadır. Bu ülkelerde belli başlı ticari bankaların ve merkez bankasının temsilcisi her gün merkez bankasında (Takas Odası gibi) toplanarak aralarında döviz alacak ve borçlarının mahsubunu yapar ve piyasa gelişmelerine göre kurları belirlerler. Burada yapılan işlemler o ülkelerdeki informel piyasa işlemleri yanında çok düşük bir oranda kalır. Bununla birlikte burada belirlenen kurlar bütün dünyada döviz piyasalarındaki gelişmelerin temel çatısını oluşturur, bu piyasaları çok yakından etkiler. Döviz piyasası işlemleri alıp satılan dövizin teslim süresine göre ikiye ayrılır. Spot Piyasa işlemleri ve Vadeli Döviz Piyasası işlemleri. Birincide alınıp satılan dövizin en geç iki iş günü içerisinde teslimi şarttır. Diğerlerinde ise genellikle bir yıla kadar uzanan bir süre içinde teslim edilmek kaydıyla, döviz alım satım sözleşmeleri yapılır.