Dionysius Longinus Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

LONGİNUS, Dionysius (210?-273)

Eski Yunan, filozof ve retorikçi. Yeni Platonculuk’un gelişmesinde önemli katkdan olmuş, felsefeyle yazını uzlaştırmaya çalışmıştır.

Longinus’un yaşamıyla ilgili bilgiler azdır. Doğduğu yer de tartışmalıdır. Ancak Palmyra kraliçesi Zenobia’nın sarayında kalıp ona Yunan ve Latin düşüncesini öğretmeye çalıştığına göre Palmyralı olduğu kanısı ağır basar. İskenderiye’de Ammonius Sakkas’ın öğrencisi, Platinos ve Origenes’in arkadaşıdır. Roma İmparatoru Aurelianus, Palmyra’yı ele geçirip kraliçe Zenobia’yı tutsak edince, Longinus’u başını kestirerek öldürtmüştür.

Longinus felsefeyle ilgili düşüncelerini, peri to akro agatho (“Yüce İyi Üstüne”) adlı yapıtında sergilemiştir. Öğrencisi Porphyrios’un kimi bölümlerini aktardığı bu yapıt bulunamamıştır. Söylev konusunu işleyen ikinci yapıtı da Tekhne Retorike’dır (“Söylev Sanatı”). Longinus’un olduğu ileri sürülen Peri Hypsous (“Yücelik Üstüne”) adlı yapıtın, Yeni-Platoncu görüşleri içermesine karşın yazarı tartışmalıdır.

Longinus’un felsefe tarihi bakımından önemi, Yeni-Platoncu görüşü yaymadaki başarısı ve bu görüşe getirdiği eleştiridir. Düşüncelerini akıcı, süslü, etkili, sürükleyici bir dille açıklayan Longinus felsefeye bir yazın türü niteliği kazandırmıştır. Onun üzerinde durduğu başlıca konu yüceliktir. Yüceliği bilgi, erdem, bilgelik ve doğruluk gibi değerlerden oluşan bir tinsel yetkinlik sayar. Bu bireşimde güzellik en belirgin nitelik olarak açıklanır.

Longinus’un ikinci önemli katkısı da söylev (retorik) türündedir. Ona göre güzel konuşmanın temeli uyum, ölçü ve akıcılıktır. Söylevin etkisini yaratan bu üç öğedir. Bir düşünce ne denli kolay, açık, uyumlu olursa etkisi de o oranda artar.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi