Din Sosyolojisi

DİN SOSYOLOJİSİNİN SİSTEMATİK VE BAĞIMSIZ BİR İLMÎ DİSİPLİN OLARAK KURULUŞU

DİN SOSYOLOJİSİNİN SİSTEMATİK VE BAĞIMSIZ BİR İLMÎ DİSİPLİN OLARAK KURULUŞU
Etnolojik Din Sosyolojisinden Tarihî, Tipolojik, Fenomenolojik ve Sistematik Din Sosyolojisine  XX. yüzyılın başlarından itibaren entelektüel planda dikkati çeken en önemli olaylardan biri, modern toplumlarda dinin geçirmekte olduğu sarsıntıya rağmen, din araştırmalarına duyulan ilginin gittikçe artan bir seviyeye erişmesi olmuştur. XIX. yüzyılın son devresindeki sosyologlar dini, daha ileri şartlara doğru gelişen toplumlarda anlamını gittikçe kaybeden bir vakıa olarak telâkki ederlerken, bu tür bir te- kâmülcü düşüncenin XX. yüzyılın başlarından itibaren sosyologlarca şiddetle reddedilmesine şahit olunmuştur. Böylece XX. yüzyılın başlangıcından bu yana, din sosyolojisi araştırmalarında XIX. yüzyılda görülen pozitivist ve tekâmülcü dalga büyük bir inhitata sahne olurken, uzun süre dinî duygunun menşei ve tabiatını açıklama teşebbüsleriyle vakit geçirmiş ve bu arada incelemeleri için ana malzemeyi tercihen etnoloji, etnografya ve folklor gibi dalların verilerinden almış olması sebebiyle imtiyazlı araştırma alanı ilkel dinlerin etnolojik sosyolojisi olarak kalmış olup, öte yandan yakasını da bir türlü komşu disiplinlerin inhisarından kurtaramamış bulunan din sosyolojisi, bir yandan felsefeden sıyrılarak objektif bir karakter kazanmaya çalışırken, öte yandan da etnolojinin yanı sıra tarih, ekonomi, psikoloji, fe- nomenoloji ve istatistik gibi sosyal bilimlerin verilerine yönelmek sûretiyle deneysel bir temele oturmak sûretiyle bağımsız ve sistematik bir İlmî disiplin olarak kuruluşunu tamamlamıştır.