Din Sosyolojisinde Dini Grup Tipolojileri

Ütopik Mezhepler (Utopian Sects)

Bunlar belki en karışık mezheplerdir. Bunların dış dünyaya karşı ceva- bı ondan geri çekilmek fakat onu en iyi şekilde dikkate alarak tanımla- maktır. Bunlar reformist mezheplerden daha radikaldir, potansiyel olarak inkılâpçı mezheplerden de daha az şiddet taşırlar ve sosyal yapı itibariyle hidayete erdiren mezheplerden de daha iyi örgütlenmişlerdir. Bunlar dün- yayı cemaatçi bir temelde inşa etmeye çalışırlar. Sadece komün kurmak- la yetinmezler, dünyayı komün tarzında yeniden organize edecek prog- ramlara da sahiptirler. Bu mezhebin Hıristiyan olması durumunda, İncil metninde ve Kudüs’te ilk Hıristiyan cemaatinin oluşması aşamasında bu hareketlere referanslar vardır. Cemaatçi yaşam tarzı uygulamaları sadece bu mezheplerin dış dünyaya karşı cevabı değil, aynı zamanda ona karşı bir savunmasıdır. Bu tarz uygulamalar bilhassa Amerika’ya göç eden ve din karşıtı toplum tarafından yavaş yavaş asimile tehdidiyle karşı karşıya kalanlarca uygun görülmektedir. Bu cemaatçi uygulamalar bazen, kendi- lerini büyük toplumdan koruyabilmek için farklı bir söylem geliştirmeye de yardımcı olmaktadır. Mezhepler, kendilerini dış dünyanın etkisinden tamamen kurtaramazlar. Cemaatçilik de, önce kendini korumaya çalıştı, daha sonra bunların uygulama ve ideolojileri savunmadan dış dünyaya cevap vermeye doğru değişti. The Tolstoyans, The Community of Oneida, The Brüderhof ve bazı The Christian Socialists’ler bu mezhebe örnek gös- terilebilir (Wilson, 1969: 370, 371).