Dhammapada

Dhammapada – Mükemmelliğe Giden Yol – Buda’nın Öğretileri

Buda’nın öğretileri, Pali diliyle Dhamma, evrenin ve insanın oluşum ve değişim kurallarıyla yapısal özelliklerini düzenleyen yasaların tümü, aynı zamanda insanı acıdan, ıstıraptan kurtarıp, Nibbana’ya (Nirvana) eriştiren öğretilerdir. 423 aforizmadan oluşmaktadır. Buda’nın yirmi dokuz yaşındayken sahip olduğu dünyevi her şeyi geride bırakarak başladığı, altı yıllık çilekeş ve münzevi bir yolculuktan sonra, sonsuz ışığı görerek aydınlandığı eşsiz deneyimin ürünüdür. (s. 7)

1 Yamakavegga (İkiz Beyitler Bölümü / Karşıt Yollar)
Bizim olan herşey düşüncelerimizin sonucundadır; düşüncelerimizde kurulur, düşüncelerimizde oluşur.

Eğer bir kimse kötü düşüncelerle konuşur veya davranırsa onu, tıpkı kağnı çeken bir öküzün tekerleğini izlemesi gibi, acı izler.

Eğer bir kimse temiz/saf düşünce ile konuşur veya davranırsa onu, tıpkı asla ayrılmayacak bir gölge gibi mutluluk izler.

Nefret, sevgi ile yok edilir.

Kendini günahtan arındırmış, iyi niteliklerle donanmış, ölçülü ve gerçekçi kişi gerçekten sarı elbise giymeye layıktır.

Gerçeği gerçek olmayan zannedenler ve yakanı gerçek olarak görenler, asla hakikate ulaşamazlar, sadece boş istekler peşinde koşarlar.

Damı sağlam yapılmış bir eve yağmur nasıl girmezse, tıpkı bunun gibi, derin düşünen bir beyne de tutku asla giremez.

Kötü iş işleyen hem bu dünyada, hem de ötekinde keder içinde yaşar.

2 Appamadavagga (İçtenlik / Uyanıklık)
İçtenlik, ölümsüzlüğün (nibbana) yoludur, kayıtsızlık ise ölümün yolu.

Düşüncesizlerin arasında düşünceli, uyuyanların arasında uyanık olan bilge kişi, herkesi geride bırakarak bir yarışçı gibi ilerler.

3 Çittavagga (Düşünce Bölümü / Tefekkür / Akıl)
Bu bedenin bir kavanoz gibi kırılabilir olduğunu bilerek ve düşüncesini bir kale gibi sağlam tutarak, ayartıcı Mârâ’ya bilgi silahı ile saldırmalı; onu ele geçirince de gözaltında tutmalı ve asla gevşememelidir.

4 Pupphavagga (Çiçekler Bölümü / Hayatın Çiçekleri)
Sandal ağacı, Tagara, nilüfer çiçeği veya vassiki gibi güzel kokuların arasında erdemib kokusu hepsinden üstündür.

5 Balavagga (Aptal / Budala)
Uyanık kişi için gece uzundur; yorgun kişi için yol uzundur; gerçek Dhamma kanununu bilmeyen budala için ise hayat uzundur.

Bir budalanın arkadaşı yoktur.

Aptallığını bilen aptal kişi hiç olmazsa bu yönüyle akıllıdır. Kendini akıllı sanan aptal ise gerçekten bir aptaldır.

6 Panditavagga (Akıllı – Bilge kişi)
Ancak kendilerine Dhamma açıklandığında onu izleyenler, her ne kadar geçmesi zor olsa da, ölümün egemenliğinin ötesine geçeceklerdir.

7 Arahantavagga (Ahatlar Bölümü – Sonsuz Özgürlük)
Hiçbir zenginliği olmayan sıradan şeyleri yiyerek yaşayan, boşluktaki kayıtsız şartsız özgürlüğü algılayan insanlar gökteki kuşlara benzerler; onların yollarını aramak çok zordur.

Herşeye inanmayan ama yaratılmamış olanı bilen, bütün bağlardan kurtulmuş, yolunu şaşırtacak etkenleri yok etmiş, bütün tutkulardan vazgeçmiş kişi, insanların en büyüğüdür.

8 Sahassavagga (Binler Bölümü / Binden Daha İyi)
Derin düşünen (tefekkür eden), erdemli bir kişinin yaşadığı bir tek gün, kontrolsüz ve kötü biçimde yüz yıl yaşamış bir kişininkinden daha değerlidir.

9 Papavagga (Kötülük Bölümü / İyi ve Kötü)
Bir kimse iyi olanı yapmakta acele etmeli ve düşüncesini kötü olandan uzak tutmalıdır; eğer kişi iyi olanı yapmakta tembel davranırsa, aklı kötülüğün zevkine dalar.

Eğer bir kimse zararsız, saf ve masum bir kişiye karşı bir kötülük işlerse, o kötülük, tıpkı rüzgara karşı savrulmuş bir çöp gibi o budalaya geri döner.

10 Dandavagga (Eziyet Bölümü / Hayat)
Saflaşmanın tek yolu tutkuları yenmektir.

11 Caravagga (Yaşlılık Bölümü / Hayatın Ötesinde)
Kemiklerden bir kale oluşturulduktan sonra bunun etrafı et ve kanla çevrilir ve bu kalenin içinde kibir ve hile ile yaşlılık ve ölüme kadar yaşanır.

12 Attavagga (Öz Bölümü / Kendine Hakimiyet)
Kötülüğü kişi kendi özüyle yapar, kendi özüyle acı çeker; kötülükten kişi kendi özüyle sakınır, kendi özüyle kendini temizler. Temizlik de kirlilik de öze aittir, kimse bir başkasını temizleyemez.

13 Lokavagga (Dünya Bölümü / Uyan! Gözle!)
Dünyanın dostu olma!

14 Buddhavagga (Buddha Bölümü / Buda)
Kimseyi azarlama, kimseye vurma, kanunun sınırları içinde davran, yemeğini azalt, yalnız uyu ve yüce düşüncelerle yaşa, işte bunlar Buddha’nın öğretileridir.

Gökten altın yağsa insanın isteği doymaz.

15 Sukhavagga (Mutluluk Bölümü / Neşe)
Galibiyet nefreti doğurur, çünkü yenilen kişi mutsuzdur; galibiyeti de yenilgiyi de terk eden kişi huzur içindedir, mutludur!

Beden en büyük kederdir.

16 Piyavagga (Zevkler Bölümü / Fani Zevkler)
Sevilenin kaybı acıdır. Hiçbir şeyi sevmeyen ve hiçbir şeyden nefret etmeyen kişi, prangalarını kırmıştır.

Zevkten acı ortaya çıkar, zevkten korku ortaya çıkar; zevkten kurtulan kişi ne acı bilir ne de korkar.

17 Kodhavagga (Öfke Bölümü / Hiddeti Terket)
Bedenini kontrol eden, dilini ve aklını kontrol eden bilge kişi, gerçekten kendine egemen olan bir kişidir.

18 Malavagga (Kirlilik Bölümü / Vakit Keybetme ve Gayret Et)
Hayatını heba eden, yalan söyleyen ve bu dünyada kendisine verilmeyeni alan… kimse, daha bu dünyada kendi hayat ağacını kesiyor demektir.

19 Dhammatthavagga (İyiler Bölümü / Doğruluk)
Çok konuşan kişi bilgisiz demektir. Sabırlı olan nefret ve korkudan uzakta olan kişiye ise bilgili denir.

İyiliğin ve kötülüğün üstünde olan bu dünyayı dikkatle yaşayarak geçen namuslu kişiye gerçek anlamda Bhikkhu denir.

20 Maggavagga (Yol Bölümü / Yol)
Bu dünya ayartıcı Mârâ’nın bir hilesidir.

Bütün canlılar yok olur. Bunu gören ve bunu bilen kişi, acılara tepki vermez. İşte bu saflık yoludur.

Bütün biçimler gerçek dışıdır. Bunu gören ve bunu bilen kişi, acılara tepki vermez. İşte bu saflık yoludur.

21 Pakinnakavagga (Karışık Konular Bölümü / Uyanıklık)
Yerken yalnız, uyurken yalnız, dolaşırken yalnız olan, isteklerini yok edip kendini kontrol eden kişi, ormandaki açıklıktan nefes alır gibi mutlu olur.

22 Nirayavagga (Cehennem Bölümü / Karanlıkta)
Kötü işi yapmamak daha iyidir, kişi sonradan pişman olur; iyi işi ise yapmak gerekir, bunun sonunda pişmanlık olmaz.

23 Nagavagga (Fil Bölümü / Sabır)
Eğer kişi kendisiyle gelecek ölçülü ve bilgili bir kimse bulamazsa o zaman, zapt edilmiş ülkesini terk eden bir kral gibi, ormandaki yalnız bir fil gibi yolunu tek başına yürüsün.

24 Tanhavagga (Susuzluk Bölümü / Özlemler)
Varlığın öteki kıyısına vardığında önce, sonra ve ortada olandan vazgeç. Eğer aklın bütünüyle özgürse artık bir daha doğmaz ve ölmezsin.

25 Bhikkhuvagga (Bhikkhu Bölümü / Derviş)
Ağzını (konuşmasını) kontrol eden, bilgece ve sükûnetle konuşan, Dhamma’yı ve yorumu öğreten kişi Bhikkhu’dur; onun sözü tatlıdır.

Nezaketle davranan, isim ve biçime duyduğu tutkuyu yok etmiş ve Buddha’nın öğretisi içinde erimiş Bhikkhu, sessizlik yerine ve mutluluğa ulaşacaktır.

Bilgi olmadan düşünme olmaz, düşünme olmadan da bilgi olmaz; hem bilgiye hem de düşünmeye sahip olan bir insan Nibbana’ya çok yakındır.

26 Brahmanavagga (Brahman Bölümü / Brahmin)
Yaratılmış şeylerin yok olduğunu anlayarak yaratılmamış olanı kavra.

Kötülüğü başından defeden kişiye Brahmana, sessizce yürüyen kişiye Samana, kendi kirliliklerinden kurtulan kişiye de Pabbacita denir.

Çeviren: Korhan Kaya
İmge Kitabevi, Ankara, 1999

Çeviren: Cengiz Durkan
Dergâh Yayınları, 2005