Deli Hüseyin Paşa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
Deli Hüseyin Paşa (Ö. 1069/1658) Girit serdarı ve sadrazam.
Bursa Yenişehir’de doğdu. Genç yaşta İstanbul’a gitti. Önce Eski Saray’da, ardından Topkapı Sarayı’nda eğitildi. Zülüflü baltacılar sınıfına girerek burada ağa dairesinde hizmet etti. Enderun’da bulunan pehlivanlar arasında adı geçen ve bedenen çok güçlü bir yapıya sahip olan Hüseyin Ağa, İran elçisinin kimsenin kuramayacağını İddia ettiği yayı kurunca IV. Murad’ın dikkatini çekti ve onun yakınları arasında yer aldı. Daha sonra küçük mîrâhurluğa, ardından da büyük mîrâhurluğa getirildi, buradan vezirlik rütbesiyle kaptan-ı deryalığa tayin edildi (Haziran 1634). Donanma işlerini kethüdası Piyâle Bey’e bırakarak “derya kalemi”ne bağlı zeamet ve timar sahipleriyle birlikte İV. Murad’ın yanında Revan Seferi’ne katıldı (1635). Revan Kalesi’nin fethinde özellikle topçuluktaki maharetiyle padişahın gözüne girdi. Daha sonra katıldığı Tebriz Seferi sırasında Mısır valisi oldu ve bu görevde bir yıl dokuz ay kadar kaldı. Mısır’da adı bazı suistimallere karışınca görevinden alındı, bir süre Çinili Köşk’te hapsedildi, mal ve emlâkinin müsadere edilmesiyle cezalandırıldı.
Kısa süre sonra eski itibarını elde ederek padişahın nedimi oian Hüseyin Paşa vezirlik rütbesini yeniden kazandı. 1638 Bağdat Seferi’ne padişah musahibi olarak katıldı ve ordu Konya’ya yaklaşırken Anadolu beylerbeyiliğine getirildi. Bağdat muhasarasında iki kulenin ele geçirilmesinde, Bağdat sokaklarındaki çarpışmalarda ve iç kaledeki Narin Kule’nin alınmasında büyük hizmetleri görüldü. IV. Murad tarafından sefer dönüşünde tekrar kubbe vezirliğine tayin edildi. O sırada Sadrazam Kemankeş Mustafa Paşa aleyhindeki faaliyetlerde önemli rol oynadı ve sadâret kaymakamı Tabanıyassi Mehmed Paşa’nın öldürülmesi hadisesinde etkili oldu; ardından ondan boşalan kaymakamlığa getirildi (16 Aralık 1639). Ocak 1640′-ta ikinci defa kaptanpaşalığa tayin edildi; aynı yıl içinde Karadeniz’de ticareti engelleyen Rus-Kazak korsanlarını takiple görevlendirildi. Ele geçirdiği otuz kadar korsan gemisini İstanbul’a gönderdi. Sekiz ay sonra Özi muhafızı oldu. Bu görevde iken Rus işgaline uğrayan Azak Kale-si’ni kurtarmakla vazifelendirildi. Maiyetinde Silistre kuvvetleriyle Kaptanıderyâ Siyavuş Paşa. yeniçeri kethüdası Haydar Ağazâde. Kırım Hanı Bahadır Giray ve Kefe Valisi Yûsuf Paşa olduğu halde Azak’ı kuşattı; ancak mühimmatın bitmesi ve Siyavuş Paşa ile olan anlaşmazlık yüzünden üç ay kadar sonra muhasarayı kaldırmak zorunda kaldı.