Edebi Şahsiyetler

Darius Milhaud Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MILHAUD, Darius (1892-1974)

Fransız, besteci. Çoktonluluğun çözümlenip geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.

4 Eylül 1892’de Aix-en-Provence’ta doğdu, 22 Haziran 1974’te Cenevre’de öldü. Taşra kökenli bir Yahudi ailesinin çocuğuydu. Yedi yaşında keman öğrenmeye başladı. 1909-1912 arasında Paris Konser-vatuvarı’nda P.Dukas veVincent d’Indy’nin öğrencisi oldu. 1917’de, Rio de Janeiro’da Fransa Ortaelçisi olarak bulunan arkadaşı şair Claudel’in çağrısı üzerine onun yanma gitti. İki yıl kaldıktan sonra ülkesine döndü. 1922’de de ABD’ye gitti, zenci müziğini inceledi. II.Dünya Savaşı yıllarında California’ya yerleşerek Mills College’da kompozisyon dersleri verdi. 1947’de Paris Konservatuvarı Kompozisyon Bölümü profesörlüğü göreviyle yeniden Fransa’ya döndü.

Milhaud, 20. yy’ın ilk yarısında Fransa’da İzlenimcilik’e (Empresyonizm) karşı bir hareket oluşturan Les Six (Altılar) adlı grubun en tanınan adlarındandır. Bu grubun öbür üyeleri Fransız Germaine Tailleferre (1892-1983), Louis Durey (1888-1979), Georges Auric (1899-1983) Francis Poulenc (1899-1963) ve İsviçre asıllı A.Honegger’dir. Alman Ro-mantikleri’nin görkemli ve kuralcı müzik anlayışına karşı Satie’nin geliştirdiği alaycı üslubu benimseyerek arayışlar içine giren grup, caz, kabare, popüler müzik gibi değişik türlere yöneldi. Her biri farklı üslupta besteleri olan üyeler 1920’lerde Les maries de la tour Eiffel (Eyfel Kulesi Evlileri) ve L’albüm des six (Altılar Albümü) adlı iki ortak çalışma yaptılar. Bilinen kalıpları aşmaya çalışan Les Six grubunun bu konuda en üretken üyelerinden biri, çoktonluluk üzerine incelemeler yapan Milhaud’dur.

Hemen hemen her türde beste yapan Milhaud’ nun müziğini belirleyen öğelerin başında çoktonluluk gelir. Bir müzik yapıtının aynı anda birden çok ton içermesi anlamına gelen çoktonluluğu ilk kullanan Milhaud değildir. Ancak o bunu inceleyip çözümleyerek, müziğin yapısal özelliği durumuna getirmiştir. Çoktonlu kontrpuan sistemini denemiş, merkezi tonu olmayan parçalar bestelemiştir. Yapıtlarına disonant tınılar, esnek bir ritm anlayışı egemen olmakla birlikte, lirik bir anlatımdan uzaklaşmamıştır. Saudades do Brazil, bu tür parçalarına bir örnektir. Milhaud, Brezilya, Meksika, Yunan ve Yahudi müziğinden hem ritm, hem de renk olarak yararlanmıştır. Les Six’in önde gelen destekçilerinden Cocteau’nun etkisiyle caz müziğine yönelmiş, La creatıon du monde (Dünyanın Yaratılışı) adlı balesinde bu türden öğeler kullanmıştır. Birçok yapıtında birlikte çalıştığı Clau-del’le ortak bir ürünleri de tek perde ve üç bölümlük Operas-minutes’tür. Konusunu Yunan mitolojisinden alan bu opera da caz tarzındadır.

Milhaud, Poulenc ile birlikte operaya yenilikler getirmiş bir besteci olarak tanınır. Koro için yazdığı vurmalı sazlar eşliğinde ıslık sesleri, inlemeler, haykırışlardan oluşan partisyonlarla ve orkestraya kattığı kamçı, çekiç gibi araçlarla dramatik gerilimi yükseltmeyi amaçlamıştır.

Milhaud’nun 400’ü bulan yapıtları arasında en ilginç iki tanesi de 14 ve 15 No’lu Yaylı Çalgılar Dörtliisü’dür. Bunlar ayrı ayrı çatınabildikleri gibi, bir arada çalındıklarında da bir sekizli oluşturabilecek biçimde düzenlenmişlerdir.

•    YAPITLAR (başlıca): Opera: Le pauvre matelot, 1926, (Zavallı Gemici); Operas-minutes, 1927-1928; Cbristophe Columb, 1928; Maximilien, 1930; Medee, 1938; Bolivar, 1943; La mere coupable, 1964, (Suçlu Ana). Bale: Le boeuf sur le toit, 1920, (Damdaki Öküz); La Creation du monde, 1922, (Dünyanın Yaratılışı). Çeşitli: Saudades do Brazil, 1921; Süite provençale, 1936; Scaramouche, 1936, iki piyano için suit; 1848 Senfonisi, 1947; Marimba ve Vibrafon için Konçerto, 1947; Pacem in terris, 1963, (Yeryüzünde Barış), koro ve orkestra için; 18 Yaylı Çalgılar Dörtlüsü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi