Cleanth Brooks Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
BROOKS, Cleanth (1906 – 10 Mayıs 1994)
ABD’li edebiyat eleştirmeni. 1940’larda ABD’de yaygınlaşan New Criticism(Yeni Eleştiri) adlı eleştiri akımının temsilcilerindendir.
16 Ekim 1906’da, Kentucky’de, Murray’de doğdu. Vanderbilt Tulane ve Oxford üniversitelerinde öğrenim gördü. 1932-1947 yıllarında Louisiana Eyalet Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı. 1935-1942 yıllarında şair ve eleştirmen Robert Penn Warren’la birlikte The Southern Review adlı dergiyi yayımladı. 1947’den sonra Yale Üniversitesi’nde öğretim üyesi oldu. Ayrıca 1951-1962 yıllarında Library of Congress üyeliği, 1964-1966 yıllarında ise ABD Londra kültür ateşeliği yaptı.
Gerek Warren’la birlikte yayımladıkları dergiyle, gerek ABD’de kolejlerde ders kitabı olan kitaplarıyla Yeni Eleştiri akımının yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Understanding Poetry (“Şiiri Anlamak”), Warren’la birlikte yazdığı Understanding Fiction (“Kurguyu Anlamak”) ve Robert Heilman’la birlikte yazdığı Understanding Drama (“Tiyatroyu Anlamak”) bu niteliği taşıyan yapıtları arasındadır. 1939’da yayımlanan Modern Poetry and the Tradition (“Modern Şiir ve Gelenek”) ile 1947’de yayımlanan The Weli Wronght Um ise Yeni Eleştiri anlayışını şiir türü temelinde açımlayan yapıtları arasındadır. Brooks’un son yapıtlarından olan William K. Wimsatt Jr. ile birlikte yazdığı Literary Criticism: A Short History (“Edebiyat Eleştirisi: Kısa Bir Tarihçe”) 1957’de, William Faulkner: The Yoknapatawapha Country ise, 1963’te yayımlanmıştır.
R.P. Warren, A.Tate gibi eleştirmenlerle birlikte öncülerinden olduğu Yeni Eleştiri anlayışı, edebiyat metnini simge, imge, dil kullanımı, yazım tekniği öğelerinin iç bağlantısından ve organik ilişkisinden oluşan karmaşık bir yapı olarak ele alır. Yapıtın anlamı tek tek öğelerin anlamlarının toplamından değil, aralarındaki ilişkinin oluşturduğu bağlamdan kaynaklanır. Bunun ortaya çıkarılması ise ancak yapıta dönük bir eleştiri ve metin çözümlemesiyle mümkündür. Brooks ve Yeni Eleştiri yanlıları dış gerçeklikle yapıt arasındaki ilişkiyle ilgilenmezler. Edebi yapıtı metin içi bir çözümleme ile açıklamak onu bilim ve felsefe metinlerinden ayırt etmek için gerekli ölçütleri sağlar. Bilim ve felsefenin açık, tek anlamlı ve göstergesel (referential) dil ve üslubunun, yaşamın karmaşıklığını ve çok yönlülüğünü dile getirememesine karşın, sanat yansıtmacı dil ve üslubuyla bu karmaşıklığa yakmlaşabilmektedir. Buna bağlı olarak edebiyat eleştirisi, metinin bu karmaşık içsel yapısını ve anlamını açıklamayı amaçlamalıdır.