Çınaraltı Dergisi Yazarları, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Çınaraltı, Orhan Seyfi Orhon tarafından çıkarılan haftalık Türkçü fikir ve sanat dergisi.

Bazı aralıklarla 9 Ağustos 1941 – 9 Ha­ziran 1948 tarihleri arasında foplam ola­rak 161 sayı yayımlanmıştır.

Yayın hayatında üç devre görülen dergi­nin ilk devresi 9 Ağustos 1941-15 Tem­muz 1944 yılları arasındadır. 34. sayı­dan sonra geçici olarak yayın faaliyeti durdurulmuş, iki ay ka­dar sonra tekrar yayına başlamıştır. 66. sayıda Yusuf Ziya Ortaç da yayına katılmış, ancak bu beraberlik 73. sayıya kadar devam etmiştir. Der­ginin 130. sayısında esas­ta Türkçülük ülküsünden ayrılmadan fi­kir, sanat ve aktüalitede bazı yenilikler yapılacağı açıklanmıştır. Derginin ebadı büyümüş, daha önce mevcut Türkçü slo­ganlar kaldırılmıştır. Bu devre 146. sayı­ya kadar devam eder. 26 Ağustos-16 Eylül 1944 tarihleri arasındaki ikinci dev­rede dergi gazete görünümünü alır. An­cak dört sayı süren ve yayına Y. Ziya Ortaç’ın İkinci defa katıldığı bu devrede de dergiye milliyetçilik meselesi, dil ve edebiyat konularıyla şiirler hâkim du­rumdadır. 17 Mart- 9 Haziran 1948 ta­rihleri arasındaki üçüncü ve son devre­de derginin sahibi ve başyazarı Yusuf Ziya Ortaç’tır. Bu devrede ancak on bir sayı yayım lana bilen derginin yayın ha­yatı 9 Haziran 1948’de sona erer.

Çınaraltı, yayın hayatına başlarken Türkçü bir dergi hüviyetinde olmakla beraber daha sonraki yıllarda biraz da siyasî İktidarın Türkçüler üzerindeki bas­kılarının tesiriyle zaman zaman Türkçü­lüğü savunur duruma geçtiği halde za­man zaman da bu fikriyatın tamamen dışında tarafsız bir dergi hüviyetine bü­rünmüştür. Dergi 1944 yılında meşhur Nihal Atsız – Sabahattin Ali davasını yorum yapmadan verirken devrin cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Türkçüler’e hücum eden 19 Mayıs bay­ramı konuşmasını imalı bir şekilde nak­leder.

Devrin siyasî havası dolayısıyla Mayıs 1944’ten sonra magazine kaymakla be­raber yine de ilk çıkışındaki Türkçü fikir ve sanat dergisi hüviyetini korumaya ça­lışmıştır. Yayın hayatı boyunca dergide birçok şiir yanında Türkçülük, milliyetçi­lik, Türk medeniyeti ve kültürü, Türk sa­natları, dil, din, ticaret ve iktisat, mûsi­ki, tarih ve edebiyatla ilgili pek çok ma­kale neşredilmiştir. Yayımlandığı dönemin çeşitli kültür meselelerine de eği­len dergi, Bursa, Kırım ve Makedonya ile Türkistan’a ait çeşitli folklorik bilgiler, örf ve âdetlerle yurt dışında kalan bir kısım sanat eserlerine dair yazılara da yer vermiştir. Çınaraltı, esasında Türk kültürünün, Türk tarih ve medeniyetinin çeşitli coğrafyalardaki varlığıyla meşgul olmayı milliyetçilik anlayışının temeli say­mıştır. Birçok sayıda Ziya Gökalp’ten ik­tibaslar yapan dergi ayrıca Atatürk, Zi­ya Gökalp, Nâmık Kemal, Ahmed Hâşim ve Ömer Seyrettin için özel sayılar çıkar­mıştır.

Yedi yıllık yayın hayatı boyunca dergi­de şiir, hikâye, hâtıra ve makaleleri ya­yımlanan belli başlı isimler şunlardır: M. Emin Yurdakul, B. Kemal Çağlar, Yah­ya Kemal, Şüküfe Nihal, Y. Ziya Ortaç. Nihal Atsız, Halide Nusret, Orhan Seyfi Orhon, Edip Ayel, Zeki Ömer Defne, Fa­ruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Mithat Cemal, Fazıl Ahmet Aykaç, Feyzi Halıcı, H. Nihat Boztepe, Mehmet Çınar­lı. H. Namık Orkun, Z. Velidi Togan. R. Oğuz Türkkan, Nejdet Sançar. Besim Atalay, Enver Behnan Şapolyo, İsmail Ha­mi Danişmend, Peyami Safa, Altemur Kılıç.

Derginin 59. sayısından itibaren “Çınaraltı neşriyat” adı al­tında bir yayın serisi kurulmuş, bu seri­de Yusuf Ziya’nın Beşik, Orhan Seyfi’nin Dün, Bugün, Yann ve H. Namık Orkun’un Yeryüzünde Türkler ve Millî Türk Efsaneleri adlı eserleri yayımlan­mıştır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi