Cinani Kimdir, Hayatı, Eserleri,
Cinânî, (ö. 1004/1595) Divan şairi.
Bursa’da doğdu. Asıl adı Mustafa, babasının adı Mehmed’dir. Latin harfleriyle yazılmış bazı eserlerde mahlası Cenâ-nî şeklinde gösterilmekteyse de O7dü7-kulûb adlı mesnevisinin sonunda mahlasının Cinânî olduğunu bizzat kendisi belirtmektedir.
Küçük yaşlarda tahsile başlayan Cinânî 966’da (1558-59), bu sırada Manisa müderrisi ve müftüsü olan Muallimzâde’den mülâzemet alarak medrese tahsilini tamamladı. Hocasının Rumeli kazaskerliği sırasında onun yanında kalem kâtipliği yaptı. Bir müddet Karesi’de kassam olarak da bulunan şair daha sonra ilmiye sınıfına geçti. 989’da (1581) Mâlülzâde Mehmed Efendi’nin yerine meşihata getirilen Çivizâde tarafından 994’te (1586) Köseler Medresesi’ne tayin edildiği bir tarih manzumesinden anlaşılmaktadır. Cinânî aynı yılın sonlarına doğru Bursa’daki İvaz Paşa Medresesi’ne müderris oldu. Bir ara bu medresedeki görevinden azledildiyse de Muharrem 1003’te tekrar aynı medreseye tayin edildi. Cinânî buradaki görevi sırasında vefat etti ve Hamza Bey Mezariığı’na defnedildi. Tezkirelerde vefatı dolayısıyla yazılmış birçok tarih manzumesi bulunmaktadır.
Cinânî şiirlerinde kalabalık ailesinin İhtiyaçlarını karşılamada çektiği sıkıntıları İfade etmiş, ancak ailesi hakkında fazla bilgi vermemiştir. Kendisinin bildirdiğine göre ilmiyeye mensup olan bir kardeşi 995’te (1587) vefat etmiştir.
Kaynaklara göre Cinânî Türkçe, Arapça, Farsça şiirler yazmış ve hat sanatıyla da meşgul olmuştur. Hoşsohbet ve nüktedan bir kişi olup hikâye ve kıssa anlatmakla da şöhret bulmuştur. Eserlerinde mevcut bilgilerden anlaşıldığına göre çok şişman ve sağ gözünden rahatsız olan Cinânfnin bu fizikî kusurlarıyla ilgili birçok latifesi vardır.