Charles Olson Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

OLSON, Charles (1910-1970)

ABD’li şair. Geleneksel ve kapalı şiir anlayışına karşı çıkarak Açık Şiir (Projective Verse) kuramını geliştirmiştir.

Charles John Olson 27 Aralık 1910’da Massachusetts Eyaleti’nin Worcester kentinde doğdu, 10 Ocak 1970’te New York’ta öldü. Çocukluğu Gloucester’da geçti. Öğrenimini Wesleyan ve Yale üniversitelerinden sonra Harvard’da sürdürdü. Mezun olduktan sonra Harvard Üniversitesi Clark College’da öğretim üyeliği yaptı. 1948’de Kuzey Carolina’da Asheville yakınlarındaki Black Mountain College’ın rektörlüğüne getirildi ve kurum 1956’da kapanana değin bu görevi sürdürdü. Onun döneminde en verimli yıllarını yaşayan bu okul, 1933’te yaratıcı düşünceyi geliştiren yeni bir eğitim yöntemi uygulamak amacıyla kurulmuştu. J.Cage, F.Kline, Robert Duncan (1919), Robert Creely (1926) gibi sanatçılar bu çalışmaya katıldılar. Deney pek uzun ömürlü olmamakla birlikte, okulda yaratılan ortam, ABD’nin sanat ve edebiyat dünyasına azımsanmayacak bir katkıda bulundu. Olson, bu arada, Güney Amerika’ da Maya uygarlığı üzerine çalışmalar yürüttü, onların yazılarını inceledi. Daha sonra da uzun yıllar New York Eyalet Üniversitesi’nde yöneticilik yaptı.

Olson, sesini ilk kez 1947’de yayımlanan Cali Me Ishmael (“Bana Ishmael De”) ile duyurdu. Kitap, Melville’in Moby Dick’i (Moby Dick-Beyaz Balina) üzerine bir incelemeydi. 1950’de yazdığı “Projective Verse” adlı makale ise, Black Mountain’da toplanan ve ABD’deki geleneksel şiir anlayışına karşı bir tutum oluşturan şairlerin görüşlerini temsil ediyordu.

Olson, Açık Şiir olarak adlandırılan bu yeni şiirin öncülerinden olmuştur. E.Pound’un The Can-tos’undan ve W.C.Williams’ın nesnelciliğinden etkilenmişse de, onları ve geleneksel yaklaşımları izleme yanlısı şairlere karşı özgün bir şiir anlayışı geliştirmiştir. Olson’a göre sanatçı, düşlediği düzene ulaşabilmek için, yaşadığı karmaşa evreninde, onu bastırmak yerine, karşıtlık yaratan öğeler arasında bir denge kurmaya çalışmalıdır. Olson kapitalizme ve sanayileşme olgusuna eleştirel bir gözle yaklaşır. Baş döndürücü bir hızla sanayileşen toplumun yaşadığı karmaşanın karşısında yalın yaşama biçimlerini savunur. Bu bağlamda, doğa-insan ilişkisine Hıristiyanlık öncesi bir anlayışla yaklaşır. Şiirinde anlatmak istediklerini, biçimsel denemelerle de desteklemiştir. The Maximus Poems (“Maximus Şiirleri”) üslubunun en olgun örnekleridir. Şiirin yanı sıra düzyazı türünde, mitoloji ve tarih konularında da yapıtlar vermiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Cali Me Ishmael, 1947, (“Bana Ishmael De”); Mayan Letters, 1953, (“Maya Mektupları”); In ColdHell, 1953, (“Soğuk Cehennemde”); Thicket, 1953, (“Çalılık”); The Maximus Poems, 1953-1968, (“Ma-ximus Şiirleri”); The Distances, 1961, (“Uzaklıklar”); Human Universe and Other Essays, 1965, (“İnsan Evreni ve Başka Denemeler”); Letters for Origin 1950-1956, 1969, (“Doğuş İçin Mektuplar”); Causal Mythology, 1969, (“Neden Mitoloji”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi