Tarihi Şahsiyetler

Charles Edouard Guillaume Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GUİLLAUME, Charles Edouard (1861-1938)

İsviçreli fizikçi. Yüksek duyarlıkta ölçü aletleri yapımına olanak sağlayan nikelli çelik alaşımları üstüne çalışmalarıyla Nobel Fizik Odülü’nü kazanmıştır.

Bir saatçinin oğlu olan Guillaume, 15 Şubat 1861’de İsviçre’nin Fleurier kentinde doğdu, 13 Haziran 1938’de Paris yakınlarındaki Sevres’de öldü. 1878’de Zürihı Politeknik Okulu’na girdi ve 1883’te doktora derecesini aldı. Aynı yıl Uluslararası Tartılar ve Ölçüler Bürosu’na asistan olarak girdi. 1915’te büronun yöneticiliğine getirilen Guillaume emekli olduğu 1936 yılına değin bu görevi sürdürdü. Guillaume, cıvalı termometrenin yetkinleştirilmesi amacıyla yaptığı başarılı çalışmalardan sonra, araştırmalarını daha duyarlı ağırlık ve ölçü birimleri üretmeyi-, sağlayacak ucuz bir alaşım bulmaya yöneltti. Guillaume, o dönemde paslanmadığı ve düşük bir genleşme katsayısına sahip olduğu için kullanılan, ancak çok pahalı olan platin-iridyum alaşımı yerine demir-nikel alaşımlarını denedi ve çalışmaları sonucu % 30 oranında nikelli çeliğin, saf demirden yarı yarıya daha küçük bir genleşme katsayısı olduğunu buldu. Nikel-demir alaşımlar üstüne yaptığı bu çalışmaları derinleştirince de saf demirin hemen hemen onda bir kadar bir genleşme katsayısı olan % 36 oranında nikelli çelik alaşımını geliştirdi; “Invar” adını verdiği bu yeni alaşım duyarlı ölçü aletleri ve saat yapımında hızla uygulanmaya başladı. Bu buluşunun ardından ısıl genleşme katsayısı camınkine eşit olan ve cam içine gömülmüş metal kullanımının gerekli olduğu durumlara uygun “platinit” ile, ısıl esneklik katsayısı çok küçük olduğu için saat yapımındaki önemli bir sorunu çözen “elinvar” alaşımlarını geliştirdi.

1904’te standart ölçü birimleri üzerine yaptığı araştırmalar sırasında, + 4°C’deki suyun kapladığı hacimle tanımlanan ve 1000 cm3’e eşit olduğu varsayılan litrenin gerçekte 1000.028 cm3 olduğunu da kanıtlayan Guillaume’a bilimsel araştırmalardaki ölçümlerin daha duyarlı bir biçimde yapılmasına olanak sağlayan çalışma ve buluşlarından dolayı 1920’de Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Traite pratique de la thermometrie de precisıon, 1889, (“Pratik Duyarlı Isıölçüm incelemeleri”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler