Charles Cooley Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

COOLEY, Charles Horton (1864-1929)

ABD’li düşünür. Toplumsal gelişmenin sosyo-psikolojik açıdan değerlendirilmesine katkıda bulunmuştur.

17 Ağustos 1864’te Ann Arbor’da doğdu, 8 Mayıs 1929’da aynı yerde öldü. Babası hukuk profesörüydü. 1887’de Michigan Üniversitesi’nden mezun oldu. Daha sonra makine mühendisliği ve iktisat dallarında çalışmalar yaptı. 1889’da devlet hizmetine girdi. Michigan Üniversitesi’nde 1892-1904 arasında siyasal bilim ve iktisat, 1904-1929 arasında ise sosyoloji dersleri verdi.

Cooley bireysel ve toplumsal süreçler arasındaki karşılıklı etkileşimi incelemiştir. Ona göre toplumsal gerçeklik fiziksel gerçeklikten nitelik olarak farklıdır ve dolayısıyla ölçülmeye daha az yatkındır. Cooley, 1902’de yayımladığı Humarı Nature and the Social Order (“İnsan Doğası ve Toplumsal Düzen”) adlı kitabında kişiliğin belirlenmesinde diğer insanlarla olan ilişkilerin oynadığı rolü incelemektedir. Ona göre benlik duygusu, bir kişinin yaşadığı deneyler ve başkalarının kendi hakkında ne düşündüğünü tahayyül etmesi sonucu oluşmaktadır. Toplumsal etkiler, kişinin bireylerarası ilişkilere katılım biçimini etkilemektedir.

1909’da yayımladığı Social Organisation (“Toplumsal Örgütlenme”) adlı kitabında Cooley psikolojik görüşlerinin nesnel sonuçlarına değinir. Sadakat, adalet ve özgürlük gibi özellikleri içeren toplumun ahlaki birliği düşüncesi, Cooley’e göre aile, yakın komşular ya da çocukların oyun grupları gibi gruplardaki yüzyüze ilişkilerden kaynaklanmaktadır, ilk yakın çevreye ilişkin grupların etkisi o kadar büyüktür ki bireyler daha karmaşık gruplaşmalar içinde bile ilk gruplaşmalardaki düşüncelerine bağlı kalmaktadır. Cooley toplumu sürekli olarak yeni deneylerin yaşandığı ve farklılıkların uyum kazandığı bir alan olarak görmüştür. Cooley resmi kurumlan, sosyal sınıfları ve komuoyunu denetleme yöntemlerini incelemiş; sınıf farklılıklarının farklı toplumsal katkıları yansıttığını öne sürmüştür.

Cooley 1918’de yayımladığı Social Process (“Toplumsal Süreç”) adlı kitabında Danvinci doğal ayıklanma ve uyum görüşlerini, toplumsal varoluş biçimlerine uygulamıştır. Toplumsal örgütlenmenin akılcı olmayan geçici niteliğini ve toplumsal rekabetin önemini vurgulamıştır. Ona göre, çağdaş toplumların içerdiği temel güçlükler, aşk, ihtiras, sadakat gibi ilk grup değerleriyle ilerleme ya da Protestanlık gibi kurumsal değerler arasındaki çatışmadan kaynaklanmaktadır. Toplumlar gelişmeleri boyunca bu iki farklı değerler grubunu birbirine uydurmaya çalışmaktadır.

Cooley’e göre, toplumsal düzeni oluşturan düşünceler ve âdetler karşılıklı ilişki içindedir ve değişmektedirler. Bunlar mekanik bir biçimde açıklanamaz. Toplum, bireylerin basit bir toplamından ibaret değildir. Toplum ve birey birbirinden ayrılamaz olgulardır. Birbirlerine karşıt olmak yerine birbirlerini tamamlarlar ve sonsuz bir değişim süreci içinde birbirlerini yeniden oluştururlar.

Cooley’in çalışmaları toplumsal gelişmenin sosyo-psikolojik açıdan anlaşılmasına katkıda bulunmuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Human Nature and the Social Order, 1902, (“insan Doğası ve Toplumsal Düzen”); Social Organisation, 1909, (“Toplumsal Örgütlenme”); Social Process, 1918, (“Toplumsal Süreç”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi