Tarihi Şahsiyetler

Charles Bell Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BELL, Charles (1774-1842)

Iskoç anatomi ve fizyoloji bilgini. Sinir sistemi üzerinde çalışmış, özellikle hareket ve duyu sinirleri arasındaki ayrımı vurgulamıştır.

Kasım 1774’te Edinburgh’da doğdu. Ağabeylerinden John (1763-1830) Edinburgh Universitesi’nde anatomi ve cerrahi profesörü, George Joseph (1770-1843) ise aynı üniversitede hukuk profesörüydü. İlk anatomi öğrenimini büyük ağabeyisinden alan Charles 1804’te Edinburgh Üniversitesi’ni bitirerek Londra’ya gitti. Meslek yaşamının büyük bir bölümünü sürdüreceği bu kentte iyi bir cerrah ve öğretim üyesi olarak dikkati çekti, özellikle klinik dersleriyle büyük ilgi topladı. 1812’de aynı kentteki Middlesex Hastanesi’nin cerrahlığına, 1824’te Royal College of Surgeons’da anatomi ve cerrahi profesörlüğüne, 1828’de de University College’a bağlı tıp okulunun yöneticiliğine getirildi. 1826’da Royal Society’ye üye seçilen Bell, üç yıl sonra bu kurumun ilk madalyalarından birini, 1831’de de “Sir” unvanını aldı. 1836’da Londra’daki University College’dan ayrılarak Edinburgh Üniversitesi’ndeki cerrahi kürsüsüne döndü ve 28 Nisan 1842’de Worcestershire’deki North Hal-low’da öldü.

Bell, beyin ve sinir sistemi anatomisiyle ilgili çizimlerini 1806’da yayımlamıştı. 1811 ’de basılan New Idea of Anatomy of the Brain (“Beynin Anatomisi Üzerine Yeni Bir Görüş”) ve 1830’daki The Nervous System of the Humarı Body (“İnsan Vücudunun Sinir Sistemi”) adlı yapıtları nörolojide yeni bir çığır açtı. Bu yapıtlarında sinirlerin yapısını ve işlevini yeniden tanımlayarak, yaygın inanışı çürütecek kanıtlar getirdi. BelPin açıklamasına göre sinirlerin yapısı sanıldığı gibi bir bütün değildi, ince liflerden oluşuyordu. Ayrıca sinirleri tek tip olarak düşünmek de yanlıştı, işlevlerine göre duyu ve hareket (motor) sinirleri olmak üzere ikiye ayırmak gerekiyordu. Duyu sinirleri impulsları merkez sinir sistemine iletiyor, hareket sinirleri ise beyinden ya da diğer merkez organlardan gelen impulsları çevre organlara aktarıyordu. Aynı yıllarda Fransız fizyoloji ve nöroloji bilgini Magendie de işlevleri arasındaki farklılığa dikkati çekerek duyu ve hareket sinirlerini birbirinden ayırt etmişti. Magendie ile ortak çalışmaları sonucunda Bell, omurilik sinirlerinin (belkemiği sinirleri) iki yönlü iletkenliğini de saptadı. Bu sinirlerin ön (karın tarafına bakan) köklerinden hareket (motor) sinirlerinin, arka (sırt tarafındaki) köklerinden de duyu sinirlerinin çıktığını açıkladı. Bu buluş nörolojide önemli ilerlemelere temel olmuştur.

•    YAPITLAR: Essays on the Anatomy of Expression in Painting, 1806, (“Çizimlerle Anatomi”); Nete Idea of Anatomy of the Bram, 1811, (“Beynin Anatomisi Üzerine Yeni Bir Görüş”); Observations on Injuries of the Spine and Thigh Bone, 1824, (“Omurga ve Uyluk Kemiği İncinmeleri Üzerine Gözlemler”); The Nervous System of the Human Body, 1830, (“İnsan Vücudunun Sinir Sistemi”).

•    KAYNAKLAR: Abstractions from Proceedings of the Royal Society, IV (402), 1837-1843; Pichot, Vie et travaur de Sir Charles Bell, 1859.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi