Charles Babbage Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BABBAGE, Charles (1792-1871)

Ingiliz matematikçi. Yaptığı diferansiyel ve analitik hesap makineleriyle çağdaş bilgisayarların öncüsü olmuştur.

26 Aralık 1792’de Devonshire’dakiTeignmouth yakınlarında doğdu. Özel eğitim gördükten sonra, 1814’de Cambridge’deki St. Peter’s College’ı bitirdi. O çağda benimsenmiş olan Newton’ın matematiksel simgeleme sistemi yerine Alman matematikçi Leib-niz’in sistemini yaygınlaştırmak ve Ingiltere’de matematik araştırmalarını yeniden canlandırmak amacıyla, 1812’de, John Frederick William Herschel ve George Peacock (1791-1858) ile birlikte Analytical Society of Cambridge’in kurulmasına öncülük etti. 1816’da Ro-yal Society’ye üye seçildi. 1820’de Astronomi Derneği’nin, 1834’te İstatistik Demeği’nin kurulmasında rol oynadı. İlk kez 1812’de tasarladığı hesap makinesini 1822’de gerçekleştiren Babbage, devletin desteğini de sağlayarak 1823’te daha gelişmiş bir makine yaptı. 1828-1839 arasında Cambridge Üniversitesi’nin matematik bölümünde Lucas kürsüsü matematik profesörü olarak ders verdi. 1834’te, çağdaş bilgisayarların ilk örneği olan analitik makinenin ilkelerini açıkladıysa da, 1842’de devlet yardımı kesilince kendi parasal olanaklarıyla makinenin yapımını tamamlayamadı. 18 Ekim 1871’de Londra’da öldü.

Bilgisayarların doğuşu, aritmetik işlemlerinin makinelerle yapılmasından başlayarak çeşitli aşamalardan geçmiştir. İlk aşamanın örnekleri olan Pascal’ın toplama, Leibniz’in çarpma makineleri elle çalışan basit makinelerdi. Babbage’m analitik makinesi ise, bu hesap makineleri arasında çağdaş bilgisayarların ilk habercisi sayılır.

Babbage’m diferansiyel hesap makinesi, kendi buluşu olan farklar yöntemiyle çalışıyordu ve 8 rakamlık bir kapasitesi vardı. Sonradan kapasitesi 20 rakama çıkarılan bu makine, l’den 108.000’e kadar olan sayıların logaritma tablosunu hazırlamak için kullanıldı. Babbage’m daha sonra geliştirdiği analitik makine ise, geri besleme ve otomatik kontrol devreleriyle o güne değin yapılmış hesap makinelerinden çok değişikti. Babbage bu makinenin tasarımında, Jacqu-ard’ın dokuma tezgâhında kullandığı delikli kartlardan yararlanmıştı. İki tip delikli kart kümesinden birine kodlanmış veriler işleniyor, öbürüne de işlemlerin sırası kaydediliyordu. Makine iki ana bölümden oluşuyordu: bellek ve işlem bölümü. Bellek bölümündeki 50 sayaç dişlisi, herbiri 50 rakamlık toplam

1.000    karakteri belleğe yerleştirebiliyordu. Kartlardaki delikler, kontrol ünitesi görevini üstlenerek sayıla-;n iletilmesini ve işlemlerin sırasını düzenliyordu, îbbage, elektronik bilgisayarlardaki altprogram ve omatik programlama konularının önemini o gün-
den kavramış, hesaplama sırasında sürekli tekrarlanan işlemlerin kullanımını özel programlarla hızlandırmak gerektiğini düşünmüştü. Ayrıca giriş ve çıkışların yazılı olmasının yanlışları önleyeceğini düşünen Babbage, makineye üç tip kartla giriş yapmayı tasarlamıştı: sayı kartlan, makine içindeki sayı trafiğini düzenleyen yol gösterici kartlar ve işlem kartları. Bu nitelikleriyle dünyanın ilk bilgisayarı olarak kabul edilen analitik makine, bugün tamamlanmamış biçimiyle Londra’daki Science Museum’da bulunmaktadır.

Babbage ayrıca, gözün ağtabakasını incelemek için 1847’de bir oftalmoskop yapmıştı. Ancak, denemesi için verdiği bir hekim arkadaşı aleti bir kenarda unutunca dört yıl sonra Helmholtz tarafından yeniden yapılana değin bu aletin önemi anlaşılamamıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Reflections on the Decline of Science in England, 1830, (“İngiltere’de Bilimin Gerileyişi Üzerine Düşünceler”); On the Economy of Machinery and Manufactures, 1834; Passages from the Life of a Philosopher, 1864, otobiyografi, (“Bir Düşünürün Yaşamından Bölümler”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi