Cesar Vallejo Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VALLEJO, Cesar (1892-1938)

Perulu şair. Kendine özgü karmaşık bir şiir diliyle yoğun kişisel duygularını ve çağının siyasal sorunlarını yansıtmıştır.

16 Mart 1892’de Peru’nun kuzeyindeki Santiago de Chuco kentinde doğdu, 15 Nisan 1938’de Paris’te öldü. İspanyol ve Kızılderili kökenli bir ailenin on birinci ve en küçük çocuğuydu. Koyu Katolik bir aile çevresinde yetişti. On sekiz yaşında Trujilo’ya giderek üniversiteye yazıldı ve kısa bir süre edebiyat öğrenimi gördü. Ara verdiği yükseköğrenimini ertesi yıl Lima’daki San Marcos Üniversitesi Tıp Fakültesi’ nde sürdürmeye çalıştı. Ailesinin para yardımı kesilince, 1911 ve 1912’de özel ders vererek geçimini sağladı. 1913’te yeniden girdiği Trujilo Üniversitesi’ni 1917’de bitirdi.

Daha öğrencilik yıllarında öncü edebiyat çevreleriyle ilişki kuran Vallejo 1916’da La Reforma dergisinde düzenli olarak şiir yayımlamaya başladı. Bu şiirlerini 1918’de ilk kitabı Los heraldos negros’da (“Kara Haberciler”) bir araya getirdi. 1920’de Santiago’da sokak gösterilerine karıştığı gerekçesiyle dört ay tutuklu kaldı. 1922’de ikinci şiir kitabı Trilce’yi yayımladı. İlk kitabmdakilere göre çok daha karmaşık ve öncü bir teknikle yazılmış şiirler içeren bu kitabı okur ve eleştirmenlerden ilgi görmeyince, büyük bir düş kırıklığına uğradı ve ertesi yıl bir daha dönmemek üzere Paris’e gitti. Orada ucuz otellerde, yoksulluk içinde yaşadı. Geçimini daha çok gazetelere yazdığı yazılarla sağladı. 1925-1930 arasında Peru’da yayımlanan Mundial ve Variadades adlı dergilere edebiyatla ilgili yazılar yolladı. Bu arada Paris’te Favorables-Paris-Poemas adlı bir derginin yayımlanmasına yardım etti.

Aynı dönemde Marxizm’e ilgi duydu ve 1928 ve 1929 yıllarında iki kez SSCB’ye gitti. 1930’da siyasal nedenlerle Fransa’dan ayrılmak zorunda kalınca, Madrid’e geçti. Orada Peru’daki volfram madenlerinde çalışan işçilerle ilgili El tungsteno (“Tungsten”) adlı bir roman ve sol eğilimli birkaç oyun yazdı. 1933’te Paris’e döndüyse de, İspanya’da İç Savaş çıkınca, Cumhuriyetçiler’in elindeki toprakları görmek ve Uluslararası Yazarlar Konferansı’na katılmak için yeniden İspanya’ya gitti. Bu dönemde çok sayıda şiir yazdı. Ölümünden sonra yayımlanan bu şiirler, ölüm karşısında insanın durumundaki saçmalığı, umarsızlığı ve toplumsal yaşamın akıldışı karmaşasını etkili bir dille yansıtır.

Vallejo yaşamı boyunca kendi kişisel bunalımlarını ve tanıklık ettiği siyasal ve toplumsal sarsıntıları yansıtabilecek özgün bir şiir dili yaratmaya çalışmıştır. Onun şiirlerindeki alışılmış sözdizimini kıran anlaşılması güç dil, uzlaşmaya yer vermeyen böyle bir tutumun ürünüdür.

• YAPITLAR (başlıca): Şiir: Los heraldos negros, 1918, (“Kara Haberciler”); Trilce, 1922; Poemas humanos, (ö.s.), 1939, (“İnsan Şiirleri”); Espana, aparta de mi este calis, (ö.s.), 1940, (“İspanya, Uzaklaştır Benden Şu Kadehi”). Roman: El tungsteno, 1931, (“Tungsten”).

• KAYNAKLAR: A.Coyne, Cesar Vallejo y su obra poetica, 1950; L.Monguio, Cesar Vallejo, (1892-1938), 1952.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi